portraita

Βασίλης Σερμπέζης
.

του Γιάννη Πιστόλα
Όταν άρχισα (πριν αρκετά χρόνια) να σκέφτομαι να κάνω κάτι το οποίο ήθελα να μείνει στη μνήμη όλων, που  να αναδεικνύει και να τιμά τον περήφανο Σαρακατσάνο, την χαρισματική  προσωπικότητα,  την πολύπλευρη προσφορά του Βασίλη Σερμπέζη, ποτέ δεν αναλογίστηκα πόσες δυσκολίες θα αντιμετώπιζα.
Δύσκολο να περιγράψει κανείς τον Βασίλη Σερμπέζη, δύσκολο να τον ερμηνεύσει, δύσκολο να ακολουθήσει τη ροή  της σκέψης και του λόγου του και τέλος δύσκολο ακόμη και να  τον καταγράψει !!!
Πρώτον, εδώ στην αρχή, θέλω να διευκρινήσω ότι ο Βασίλης είναι τριτοξάδελφος, τόσο από το σόι το δικό μου όσο και από το σόι της γυναίκας μου.
Δεύτερον, ότι με τον Βασίλη συνδέθηκα στενά τα τελευταία 15 χρόνια όταν ασχολούμενος με τον Σύλλογο Σαρακατσαναίων Έβρου διαπιστώσαμε  και οι δυό πόσα στοιχεία έχουμε κοινά, που  μας φέρνουν κοντά και κυρίως το πάθος για αυτό που αναλαμβάνουμε να κάνουμε.
Τρίτον, γιατί για μένα ο Βασίλης αποτελούσε πάντα πρότυπο και πηγή έμπνευσης, όντας ένας Σαρακατσάνος με πολλές χάρες ...
Ξεκίνησα λοιπόν για κάτι, χωρίς να ξέρω που και πως θα καταλήξει. Μετά από όλα αυτά  τα χρόνια της καταγραφής και αφού χρειάστηκε να με «ξαναπροκαλέσει» ο φίλος μου ο Γιώργος ο Κολοβός, αποφάσισα να δημοσιεύσω σε δόσεις - σε μέρη, όλα αυτά που συγκέντρωσα για τον Βασίλη Σερμπέζη. Από το «μακρυνό» παρελθόν και την καταγωγή….μέχρι το σήμερα και τον εγγονό, αλλά και τις σκέψεις του για το μέλλον!
Ευχαριστώ τόσο τον ίδιο για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε να μου εκμυστηρευτεί πολύ προσωπικά του στοιχεία και να μοιραστεί μαζί μου οικογενειακές λεπτομέρειες, όσο και όσους με βοήθησαν στην προσπάθεια αυτής της καταγραφής. 
Ελπίζω (χωρίς να είμαι και χωρίς να φιλοδοξώ να γίνω ποτέ δημοσιογράφος) αυτό που κατέγραψα να δώσει στον καθένα αυτό που θα ήθελε …
Γιάννης Πιστόλας







Οι θ’κοί μας λέει λέγονταν Μακραίοι. Ο Δημήτρης (Μήτρος) Μακρής, γεννημένος περί το 1830 στην Αιτωλοακαρνανία (στο χωριό Γαβαλού), ήταν ο δις προσπάππος μου. Ο γιός του και προσπάππος μου Αναστάσης, γεννήθηκε  στην Ήπειρο έξω από το Συρράκο. Από δώ και πέρα αρχινάει το Σερμπεζέικο, καθότι φαίνεται ότι οι μισοί  πήραν το επίθετο Σερμπέζης, όπως ο προσπάππος μου ο Αναστάσης  και οι άλλοι μισοί –οι κομμουνιστές-κράτησαν το επίθετο Μακρής. 

Αυτός ο Αναστάσης  είχε δυό (2) παιδιά (τον Γιάννο-Σερμπεζογιάννη- τον παππού μου και τον Χρήστο) και δυό (2) κορίτσια (την Παναγιού και την Τασιά).


 Οι θ’κοί μας πήγαν στο Τσότσοβο στη Βουλγαρία αργότερα απ’ τ’ς αλλ’νούς. Πήγαν το 1907. Εκεί πήγαν και αγόρασαν τόπο. Τα ‘χω εκείνα τα χαρτιά. Οι άλλοι οι Σαρακατσαναίοι πήγαν καμιά 30 χρόνια νωρίτερα. Απ’ πούθε πήγαν τώρα; Πήγαν λέει από το χωριό Γιάννινα, το οποίο είναι έξω από την Σόφια. Από εκεί έφυγαν και πήγαν στο Τσότσοβο. Τώρα πόσο έκατσαν εκεί δεν ξέρω, κάπου γράφει ο Βαγγέλης κάτι ιστορίες.

Από το Τσότσοβο  οι Σαρακατσαναίοι έφυγαν και ήρθαν εδώ στην Ελλάδα, στη Ν.Σάντα  Ροδόπης, το 1926 τον Σεπτέμβριο σε εφαρμογή της συνθήκης του Νειγύ.



Αυτός  λοιπόν είναι ο Παππούλης ο Σερπεζογιάνν’ς ! 

Ο Σερμπεζογιάνν’ς που  ήρθε από τν Βουλγαρία το 1926 εδώ, αυτός από εδώ στο αριστερό  το χέρ’ είναι ο αδελφός μ’ ο Γιάννος ο τρανός, ο μεγάλος μ’ ο αδελφός  και δεξιά του είναι ο Βαγγέλ’ς ο σχωρεμένος. Ο Βαγγέλ’ς  ο οποίος πέθανε εδώ και λίγα χρόνια.

Αυτός εδώ ο αδελφός μου – του πατέρα μου δηλαδή γιος - και αυτός εδώ- της θειάς μου την Τασιάς. Δύο αδέλφια ήρθαν από εκεί, ο παππούς μου ήρθε από την Βουλγαρία, ο πατέρας μου και η θειά μ΄η Τασιά , η οποία πέθανε 94 χρονών.

Και αυτήνής το βαφτιστήρ’ το έχω και την γέννησή της στη Βουλγαρία όπου γεννήθ’κε.

Ο Πατέρας μου όταν ήρθαν από εκεί ήταν τέσσερα χρονών και θεία μου έξι, η αδελφή τ’, αυτοί ήρθαν. Δύο ορφανά ήταν, δεν γνώρ’σε την μάνα τ’ ο πατέρας μου και το λέγε το είχε παράπονο δηλαδή , να βρεί τον τάφο της να πάει  και είχε πάει, τη λέγαν Ειρήνη. Έχω κι αυτά τα ντουκουμέντα όταν παντρεύτηκε ο παππούς μου. Το χίλια εννιακόσια δέκα εννιά παντρέυ’κε ο παππούς μου, τον Ιανουάριο , στην Βουλγαρία στο Τσότσοβο και τον ίδιο χρόνο τον Δεκέμβριο γεννήθ’κε η θειά μ’ η Τασιά. Ο πατέρας μου γεννήθ’κε πιο μετά , το χίλια εννιακόσια είκοσι ένα . Λοιπόν όπως είπα παραπάνω  είχε τον καημό του, γι’αυτό και την αδελφή μου επέμενε να την βάλουν Ειρήνη, την οποία την βαφτίσανε Κατερίνη. Δεν ξέρω πως έγινε με τον παππά και αυτό το ‘φερε  βαρέως ο πατέρας μου . Ήταν και μια απ΄ τις αιτίες, αφορμή αιτία όχι, που μάλωνε με την μάνα μ΄ συχνά. Είχε δε στην αδελφή μ’ παθολογική αδυναμία, νομίζω περισσότερο απ’ όλους! Και μένα μου ‘χε αδυναμία, νομίζω ότι μου χε!

Ναι μού ‘χε αδυναμία ο πατέρας μ΄, αλλά την αδελφή μ’ την είχε παθολογική, μπορώ να σου πώ. Όταν είχε την δυνατότητα την οικονομική , την ευχέρεια μες στο χωριό όσο λίγοι, σε κάποια φάση της ζωής του και προτού αρρωστήσει , γιατί πέθανε 58 χρονών ο πατέρας μ’ βάλε και τρία – τέσσερα  χρόνια άρρωστος, παιδί, είχε την δυνατότητα και την αδελφή μου την προίκισε της είχε δώσει όλα τα χαρτζιλίκια!!! Τα πήγαινε στην Κατίνα, ζήλευαν οι άλλοι, εγώ ήμουν μικρός δεν καταλάβαινα, αλλά όπως καταλαβαίνω τις αντιδράσεις τώρα ακόμα, η αδελφή είναι  η χαϊδεμένη της οικογένειας, σαν μοναχοκόρη και σαν Ειρήνη! Η μάνα μ’ όχι, η μάνα μ’ θα έλεγα  ότι είχε περισσότερη αδυναμία στον μεγάλο μ’ τον αδελφό, μετά σε μένα και στην Κατερίνα!



Η ΠΑΤΡΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Ο Πατέρας μου παντρεύτηκε  το 1940 το σαράντα ναι, δεκαεννιά χρονών – με προξενιό βέβαια και η μάνα μ’ είκοσι ένα χρονών.

Η μάνα μ’  ήταν απ’ τ’ς Ρ’φαίοι, οι οποίοι οι  Ρ’φαίοι ήταν απέναντι!!!

Οι Ρ’φαίοι είχαν πάθει ζημιά, νομίζω το είκοσι επτά είχαν χάσει όλο το βιός, απ’ το μπούζ’, μέσα στο γκιαούρ-αντα (Δέλτα του Έβρου).

Και έκαναν πολλά χρόνια να σ’κώσουν κεφάλι και δεν σήκωσαν ποτέ μετά!!! Μετέπειτα τα παιδιά τ’ς, στα Φέρε, ο Δημάκος, και ο  Αλέκος, αυτοί πήραν κάτι αντιπροσωπείες τρακτέρ και με κάτι τέτοια  πήραν πάνω!!! Ο άλλος ο αποκαλούμενος Χοντροθανάσης και αυτοί μετά ‘φύγαν σε κάτι Γερμανίες, αλλά δεν σήκωσαν ποτέ κεφάλι!!! Με την καταστροφή είχαν έξι χιλιάδες πρόβατα και έμειναν με τριακόσια, αντιλαμβάνεσαι πλήρης καταστροφή. Σε μια οικονομία, η οποία τότε ακόμη βασίζονταν στο κοπάδι, στα  πρόβατα να πούμε…

Ο Πατέρας μου ασχολούνταν, είχε καμιά εκατό–εκατόν είκοσι στρέμματα χωράφια στο χωριό, είχε καμιά διακόσια–διακόσια είκοσι πρόβατα, ένα τρακτέρ (το μοναδικό του χωριού) και το μαγαζί  του χωριού. Α' και ξύλα πήγαινε έπαιρνε  απ’ το βουνό και τα πούλαγε στα καμποχώρια και έπαιρνε και από εκεί λεφτά. Δούλευε, όχι ότι δεν δούλευε  αρκετά, αλλά όσο να μπορέσει να ζήσει την οικογένεια, δεν δούλευε παραπάνω.

Το καφενείο το ‘κανε, καμιά δεκαριά χρόνια το είχαμε νομίζω , κάπου τότε, τη δεκαετία του εξήντα, το χίλια εννιακόσια εβδομήντα – εβδομήντα ένα πρέπει να το κλείσαμε. Ήταν ένα μεγάλο καφενείο αυτό που χαμε εμείς, καφέ – παντοπωλείο δηλαδή «Η Ειλικρίνεια», έτσι ονομάζονταν, παράλληλα δε στο χωριό  είχε και άλλα δυο τρία, περιφερειακά όμως .

Στο χωριό μας δεν ήταν μόνο Σαρακατσαναίοι ήταν πιο μεγάλο λιγάκι, αλλά επί ανταρσίας έφυγαν οι καυκάσιοι, ήταν όλοι κουμουνιστές  μηδενός εξαιρουμένου , Ήταν όλοι, όχι αριστεροί, ήταν κουμουνιστές. Είχαμε κουμουνιστές και Σαρακατσαναίους. Τα σόια του πατέρα μ’ ήταν όλο κουμουνιστές.

Του πατέρα μου το σόι. (ο Κούρος- η βαβά μ’  ήταν απ’ τ’ς Κουραίοι, αυτή που δεν γνώρ’σε ο πατέρας μου- ήταν αντάρτ’ς!!! Πήγα στο θείο μ’ πριν πεθάνει ο πατέρας και τον βρήκα στο Τσάντερε , στο Μπόροβντόλ, στη Βουλγαρία , παρτιζάνο τον έλεγαν).

Ήταν πέντε έξι  Σαρακατσαναίοι εκεί! Και αυτός ήταν εκεί δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα. Φημολογείται , δεν το πιστεύω και δεν θέλω να είναι αλήθεια, ότι αυτός σκότωσε τον λαλά μ΄, της θείας μ΄ της Τασιά, του πατέρα μ’ τ’ς αδελφής τ’ τον άνδρα . Ήταν πρώτα ξαδέλφια , τέτοια πράματα έκανε ο εμφύλιος.

Η θειά μ’ η Τασιά δεν πήγε να τον δεί ποτέ!!! Η θειά μ’ πέθανε τώρα κοντά, έχει λίγα χρόνια  που πέθανε. Πίστευε σ’αυτό, δεν ξέρω πόσο άδικη ήταν και δεν μπορώ να το κρίνω, αλλά εντάξ’, εν πάση περιπτώσει ήταν αυτή η ιστορία…..

 Παντρεύεται λοιπόν  ο πατέρας μου, το σαράντα, και γεννιόνται με την σειρά. Ο Γιάννος- ο πρώτος  μ’ ο αδελφός είναι  ο Γιάννος- το σαράντα ένα.

Ο Γιώργος γεννήθηκε το σαράντα τρία, του οποίου το βαφτιστήρι το έχω , τα
Τον βάπτισαν Βουργάροι , γιατί εδώ στην Κομοτηνή τότε ήταν η Εξαρχία των Βουλγάρων, Βουλγαρική εξαρχία! Το χίλια εννιακόσια σαράντα τρία  είναι το βαφτιστήρι στο χωριό μας, του αδελφού μ’ του Γιώργου.

Η αδελφή μου γεννήθ’κε το σαράντα έξι!!! Γιατί υπήρχε το κενό; O πατέρας μ’ το σαράντα δύο έφυγε αιχμάλωτος, «έσπειρε» το Γιώργο και έφυγε. Το σαράντα πέντε– το σαράντα τέσσερα τελείωσε ο πόλεμος, εκεί πάλι πρόλαβε «έσπειρε» την αδελφή μ’ και πήγε στον ανταρτοπόλεμο μετά, όπου έμεινε άλλα τέσσερα χρόνια, μέχρι Δράμα έφτασε.

Έχουμε ένα άλλο αδελφάκι το οποίο πέθανε ενδιάμεσα και μετά γεννήθηκα  εγώ, το πενήντα δυό.

Αυτή είναι η οικογένεια μου

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ

Με την κτηνοτροφία αποκλειστικά δεν ασχολούνταν κανένας από την οικογένεια. Είχαμε, ήμασταν γεωργοκτηνοτρόφοι εμείς. Σ'τάρια , καπνά και τα πρόβατα  Και το καφενείο. Ναι,  το καφενείο ήταν για μια περίοδο, ας πούμε,  κάποια χρόνια, έξι -  εφτά – οχτώ , κάπου εκεί, δέκα ; ούτε δέκα , εφτά -οχτώ χρόνια πρέπει να ‘ταν .

Ήταν η περίοδος ακμής της οικογένειας.

Μετά, θα πρέπει να ήταν το χίλια εννιακόσια εξήντα εφτά, βγήκε μια μόδα με τον συνεταιρισμό ξυλείας, ίσως και νωρίτερα από το εξήντα τρία, τέσσερα!!!

Μετά οι δικοί μας μάλωσαν για τα κομματικά, μάλωναν χοντρά τότε μεταξύ τους για τα κομματικά και τον διέλυσαν το συνεταιρισμό. Εν πάσει περιπτώσει τους έφαγε η έριδα να πούμε και πήγαν στην Γερμανία, άδειασε το χωριό. Μεταξύ αυτών που πήγαν στη Γερμανία ήταν και ο αδελφός μου ο μεγάλος ο Γιάννος, ο οποίος πήγε και δούλεψε στην Στουτγάρδη για τριάντα δύο χρόνια. Δούλευε στην Μερσεντές και έγινε και διευθυντής. Πήγε…το εβδομήντα ; Εβδομήντα πιο μπροστά εξήντα εννιά  - εξήντα οχτώ, κάπου  εκεί .



Εδώ (φωτογραφία)– εδώ είναι ο γάμος του ξαδέλφου  μ’ του Βαγγέλ’!!! Είναι αυτός που είδαμε, στην άλλη φωτογραφία, στο δεξί το γόνατο του παππούλη μ’! Αυτός είναι ο πατέρας μου…. Θα πρέπει να είναι δεκαετία του εξήντα, εξήντα ένα – εξήντα δύο – εξήντα τρία, κάπου εκεί θα πρέπει να ‘ναι! Πάντως, όπως και να χει, είναι στις αρχές δεκαετίας του εξήντα. Εξευρωπαϊσμένοι όλοι βέβαια. Ο γάμος έγινε στο χωριό μας ,στη Σάντα! Αυτό που φαίνεται πίσω, είναι το σπίτι τ’ς θειά μ’, η αδελφή τ’ πατέρα μ’ . Να!!! έχουν και σαρακατσάνικα πίσω!! Κοίτα να δείς και να καταλάβεις, είναι ακριβώς στο μεταίχμιο –στην αλλαγή το εξήντα , βλέπ’ ς εδω ; Είναι η Ζωϊτσα Μπλούχου από την Αμβροσία και αυτή είναι η θειά μ’ η Παναηού η Μακρίνα απ’ σου ’λέγα τα που τώρα, τ’ κουμμουνιστή!!! Η μάνα του Τασούλη που ζεί και τ’ Αντωνακ’ του σχωρεμένου, ένα εξαιρετικό παιδί, τον πλάκωσε η πλατφόρμα. Είναι ο γάμος του Βαγγέλ’ τον οποίο στον έδειξα πιο μπροστά.



(Άλλη φωτογραφία)Αυτός εδώ…Να  ‘τος  κάτσε εδώ Γιάννη να δεις τώρα!!! Αυτός είναι ο πατέρας μ’ -αιχμάλωτος-το 1942 στα Σκόπια. Αυτός ,ο άλλος, είναι ένας Πόντιος, ο οποίος (Ντουρντουβάκ’.;;;) ο οποίος μετά ήταν μαζί στο χωριό μας . Εδώ είχαμε Βουλγάροι εμείς, στο χωριό και τ’ς  πήγαν και έφτιαχναν δρόμους, «σαν ντουρντουβάκια» . Εκεί, το σαράντα δύο, στα Σκόπια, σαράντα τρία, σαράντα τέσσερα  εκεί μέσα . Αυτός λοιπόν  είναι ο πατέρας μου εκεί.


ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΝΕΑ ΣΑΝΤΑ - ΟΙ ΣΥΓΧΩΡΙΑΝΟΙ


Το χωριό μας είναι ένα πρωτοφανές φαινόμενο Γιάννη!

Έχει τρείς ράτσες . Ήταν οι Τσουτσουβνοί, στα σπίτια από την Βουλγαρία εδώ!!! Αυτοί ήταν κάπως πιο προχωρημένοι, ως προς την κοινωνική συναναστροφή, αποδέχονταν δηλαδή και τα βάλς- το χίλια εννιακόσια εξήντα!!! Οι άλλοι οι Σαρακατσαναίοι, οι οποίοι ήταν πιο σφιχτοί, ασχολούμενοι κυρίως  με την κτηνοτροφία και λοιπά! Οι θ΄κοί μας δεν είχαν βιός - περιουσία αλλά ήταν λίγο πιο παρακατιανοί; Οι άλλοι οι Σαρακατσαναίοι, παρότι  ήρθαν το δεκαεννιά (1919) πιο μπροστά από τους θ'κούς μας, αυτοί οι Σαρακατσαναίοι δεν έμεναν σε σπίτια, έμεναν περιφερειακά σε καλύβες, σε σπιτοκάλυβα, όπως και όλοι . Και οι Πόντιοι, οι οποίοι ήταν μεν άλλη κουλτούρα εντελώς. Αυτοί έπρεπε να ζήσουν, έκαναν καταρχήν συμφωνίες. Π.χ εσείς δώσατε αυτό το όνομα στο χωρίο, εμείς θα το πούμε Τσότσοβο, όχι εμείς θα το πούμε Νέα Σάντα, τότε εμείς θα πούμε την εκκλησιά Αη – Δημήτρη,  ή εμείς θα την πούμε της  Παναγίας!!! Έτσι και έγινε κατανομή με το μέσο όρο, συμβιβασμός δηλαδή για να επιβιώσουν…Ίδιες δουλειές, ίδιος τρόπος ζωής , ίδια μιζέρια!!! Πρόσφυγες, φτωχοί και οι μεν και οι δε. Μετά βέβαια ήρθαν κι άλλοι στο χωριό ,ήρθε και άλλος κόσμος και έκατσαν. Έκατσαν μετά το εξήντα κι οι άλλοι… όπως οι Μπαμπαλαίοι , οι Γκογκαίοι οι Ραφταίοι και το χωριό μεγάλωσε, έγινε τελικά  αυτό που ’γινε .

Εκείνη την περίοδο λοιπόν, εμείς είχαμε στο μαγαζί στο χωριό, ορχήστρα, την οποία συναποτελούσε κιθάρα , μπουζούκι, ακορντεόν, ένας δάσκαλος.

Η ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ – ΤΡΑΓΟΥΔΙ - ΧΟΡΟΙ

Σαρακατσαναίοι….

Εμείς είχαμε την τύχη να έχουμε καλούς Σαρακατσαναίους – σκηνίτες που τους έλεγαν, καλά σόγια!!! Έτυχε δε εμείς να συγγενέψουμε και με τ’ς Γ’λαίοι, οι οποίοι ήταν ένα σπουδαίο σόι!!! Αυτοί λοιπόν ακόμα χόρευαν και τραγούδαγαν με το παλιακό , ενώ είχαμε εμείς στο καφενείο είχαμε ένα πικ - άπ, το βάζαμε να παίξει, ακόμη δε το δανείζαμε όταν έκαναν καμιά αρριβώνα για να ακούνε τραγούδια.

Θυμάμαι μια φορά ο Γιώργος έβαλε αντί για τραγούδι το δισκάκι με τον καραγκιόζη!!!΄ Ωρέ!!!!, αααα εμείς Καραγκιόζη;;;; πείσμωσαν οι Τσαραγκλαίοι που έκαναν το γλέντι, έκαναν πέρα….. έκανε τέτοιες πλάκες ο Γιώργος .

Όταν είχε γάμο Γ'λέικο ή γλέντι  Γ'λέικο, κανένα κουρμπάνι- αυτοί έκαναν  γλέντι  τον Ιούλιο, Αποστόλου και Παύλου, 30 Ιουλίου - ένα γλέντι ας πούμε με το στόμα, στην αυλή όξω – αυτοί δε έμεναν κεντρικά εκεί στην πλατεία! Ο νονός μ’ ο Αλέξανδρος - πέθανε η νονά μ’ η σχωρεμέν’, ήταν απίθανοι!!! Τότε ξέρεις, όλοι οι άνδρακλες ψηλοί-δίμετροι, πιάνονταν στο χορό και έλεγαν το «Βασιλικάκ’» και «‘Εχ μωρέ»!!! Γινόταν το σώσε, εγώ ήμουν παιδί βέβαια και το θυμάμαι σαν τώρα , απίθανες εικόνες, τις ζώ μπροστά μου. Πως έλεγε;  «Άιντε… εψές που…. Νυχτοδιάβενα… » ύστερα έμπεναν όλοι οι άλλοι «Εψές που….. -έλεγε δυο λέξεις –νυχτοδιάβαινα , όλοι αντάμα  «εψές» το γύρισμα….. όλοι μαζί….. «έβαζε» η πλατεία!!!


Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΩΝ - ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ  ΘΡΑΚΗΣ

Η Σαρακατσάνικη διασκέδαση, το Σαρακατσάνικο το τραγούδι, για εμάς τους Σαρακατσαναίους που είμαστε από εδώ, από το Στρυμόνα και πάνω, που έχουμε πολύ περισσότερες ομοιότητες μεταξύ μας, ο πολιτισμός μας είναι ιδιαίτερος, έχουμε πολλές ομοιότητες. Εμείς λοιπόν που οριοθετούμαστε σαν Σαρακατσαναίοι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης , έχουμε πολύ περισσότερες ομοιότητες με τους Σαρακατσαναίους της Βουλγαρίας, τους Βουλγαρ’νούς και λιγότερο με τους Σαρακατσαναίους της Θεσσαλίας
Αυτό είναι λογικό . Πάντα πίσω από ένα πολιτιστικό γεγονός , υπάρχει ένα πολιτικό γεγονός και ένα ιστορικό όμοιο.

Πίσω λοιπόν από κάποιο πολιτιστικό γεγονός, το οποίο ξεπερνάει κάποιο χρονικό περιθώριο και γίνεται παράδοση , υπάρχει πάντα ένα ιστορικό και πολιτικό γεγονός . Τι θέλω να πω; Η εικόνα , η κατάσταση , η πολιτισμική που έχουμε εμείς οι Σαρακατσαναίοι κατά τόπους, Οι Σαρακατσαναίοι της Θράκης, της Ανατολικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, οι Κασσανδρινοί που, ανοίγω παρένθεση , βαφτιζόμαστε έτσι από το χώρο, ονομαζόμαστε έτσι απ’ το χώρο , από την χειμερινή διαβίωση όχι από την Καλοκαιρινή .Ανάλογα με τον τόπο που ξεχείμαζαν έτσι βαπτίζονταν τοπικά, τοπικός διαχωρισμός τέλος πάντων .

Από Στρυμώνα και δώθε λοιπόν, είμαστε ένα ενιαίο φαινόμενο οι Σαρακατσαναίοι , κοινά χαρακτηριστικά σε όλες τις εκφάνσεις. Εδώ λοιπόν οι Σαρακατσαναίοι, όπως και παρακάτω, ακολούθησε η πολιτισμική τους ροή , η εξέλιξη , η ταυτότητα, ακολούθησε την σταδιακή απελευθέρωση της Ελλάδος.. Διότι οι πληροφορίες που παίρνουμε, που είχαμε για το τραγούδι ήταν από δυο πηγές . Το πρώτο ήταν  αλλοτισνά , δηλαδή από την παρέα, τα τραγούδια της οικογένειας… Εκείνο το τραδούδι το ΄λεγαν οι Μπαζνταναίοι , εκείνο οι Σερμπεζαίοι, εκείνο οι Πιστολαίοι, εκείνο  οι Μακραίοι…. Και από το γραμμόφωνο… Το γραμμόφωνο, το οποίο ήταν ενιαίο,  όπως και το ραδιόφωνο μετά το εξήντα. Παλιότερα το γραμμόφωνο, δηλαδή παλιότερα ο Κεχαϊάς είχε ένα γραμμόφωνο και πλάκες , τις οποίες έβανε κι άκουγαν. Άρα λοιπόν η πληροφόρηση ήρθε από δυο μεριές , πρώτον ήρθε από το πρωτογενές γλέντι και κυρίως από τον παππού στον εγγονό. Και λέω παππού γιατί τότε ο πατέρας ήταν στην δ΄λειά και μετά και απ’ το γραμμόφωνο και απ΄το ραδιόφωνο… Έτσι έχει η ιστορία .

Στις άλλες περιοχές εκτός Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης προέρχονταν και από μια άλλη πηγή και αυτή ήταν η κομπανία…Εμείς εδώ στη Θράκη δεν είχαμε κομπανίες , είχαμε μια διαδικασία αυτήν του τραγουδιού «με το στόμα», πρωτογενώς!

Απάνταγαν οι παρέες αντίφωνες, συνήθως γ’ναίκες - άντρες, αλλά πολλές φορές ήταν και άντρες – άντρες . Στις άλλες περιοχές δεν έχει!!!Έχουμε φωτογραφίες και υλικό από γάμο με όργανα το 1907 στο Τσεπέλοβο , την ίδια περίοδο γάμο με όργανα στη Θεσσαλία. Γι’ αυτό είναι λογικό να μην θυμούνται ίσως, το «εχ μωρέ» και «κάτσες» και τέτοια στην Θεσσαλία και στην Ήπειρο, οι οποίοι τα επανέφεραν στη μνήμη τους- «τα ξαναζωντάνεψαν»- όταν λειτούργησε η Ομοσπονδία. Και αυτό διότι είχαν χρόνια που είχαν όργανα οι ανθρώπ’, είναι τόσο απλό!

Λοιπόν, εμείς εδώ δεν είχαμε κομπανίες. Όμως είναι γεγονός Πανελλαδικό, ότι μετά τον εμφύλιο πόλεμο, την δεκαετία του πενήντα, ο κόσμος ήταν λίγο ζαλισμένος απ΄τα γεγονότα και κυρίως για το πώς θα επιβιώσει. Οι Σαρακατσαναίοι δεν είχαν ποτέ πρόβλημα επιβίωσης, μέχρι που χάλασε και η κτηνοτροφία, γιατί οι Σαρακατσαναίοι είμαστε εξαιτίας της κτηνοτροφίας, δεν είμαστε τίποτε άλλο. Άρα λοιπόν εμείς οι νεότεροι είμαστε Σαρακατσάνικης καταγωγής και όχι Σαρακατσαναίοι!!! Είμαστε σαρακατσάνικης καταγωγής , αφού πλέον ο τρόπος μας είναι ίδιος κοινός με άλλους που συμπεθερέψαμε  και ζούμε μαζί στην γειτονιά .

Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ - ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ - ΚΟΜΠΑΝΙΕΣ


Εδώ λοιπόν στην περιοχή μας, δεν υπήρχε κομπανία.  Μετά την αντίφωνη παρέα, υπήρχε ένα κενό, μέχρι να εμφανιστεί ο Γιαρίμης το 1961. Πριν από τον Μπάρμπα Τάσιο το Γιαρίμη είχαν εμφανιστεί κάποια άλλα φαινόμενα , εκφυλιστικά.

 Τότε ήταν που π.χ. το σόι το Πιστιολαίικο και το Μποναίικο μπορεί να τραγουδούσε καλά, αλλά το σοι το Καζακαϊκο να μην τραγουδούσε, παράδειγμα λέω, η το Σερμπεζέϊκο , οι Καζακαίοι τραγ’δάν’, να μην τραγούδαγε,  οπότε υπήρχε ένα κενό εκεί!!! Έλεγαν θα κάνω γάμο… χωρίς τραγούδ’ δεν γίνεται, άρα πρέπει να τραγ’δήσουμε, ποιος θα τραγ’δήσ’ λοιπόν; Φώναζαν τον τραγουδιστή τάδε ή τον δείνα, μέχρι που έχουμε φαινόμενα όπου έπαιξε θρακιώτικη λύρα στο Παρανέστι, ο Γκόρης, σ’χωρεμένος της Ανατολικής Θράκης πρόσφυγας. Είδαμε λοιπόν λύρα θρακιώτικ’ και γκάιντα να παίζουν σε σαρακατσάνικο γάμο και ζουρνάδες ακόμη …. κάποια φάση.

Στα τρία δεν καταδέχονταν οι άνδρες να χορέψουν, «κάτσα» χόρευαν, τι χόρευαν;  συνήθως τραγούδαγαν , ασβαρνιώνταν!!!

Λοιπόν είναι δύσκολο πράγμα ο χορός. Δούλευαν με τις ανάσες. Είναι πιο σημαντικό, είναι πολύ πιο σοβαρό το θέμα του χορού, πιο βαθύ επιστημονικά. Γιατί το παίρνουμε λίγο έτσι τώρα με μια φαιδρότητα; Δεν ξέρω… Πάντως και τότε - πάντα στο χορό οι χορευτές  δούλευαν με τις ανάσες, όπως το αρχαίο Ελληνικό Θέατρο, από το δράμα και απ’ την κωμωδία και απ’ τον Αριστοφάνη.

Παρατηρήθηκαν λοιπόν τέτοια φαινόμενα!!! Όπως η γκάιντα σε Σαρακατσάνικο γάμο και η λύρα η Θρακιώτικη, αυτή η τσατούλκα, αχλαδόσχημη λύρα, όχι η ποντιακή η όρθια σχήμα φιάλης , η αχλαδόσχημη λύρα, αντικατέστησαν λοιπόν την αντίφωνη παρέα.

Ο ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΡΙΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ-ΚΛΑΡΙΝΟ!!!


Μέχρι που εμφανίστηκε το φαινόμενο Γιαρίμης, ο οποίος πήρε δυο γύφτους από την Καλλίστη και έκανε ο Μπάρμπα Τάσιος ο Γιαρίμης ορχήστρα-κομπανία….  και σιγά – σιγά κατέλαβε το χώρο…. Μετά έγιναν - ήρθαν και κάτι άλλες ορχήστρες. Τότε άρχισε σιγά – σιγά να μπαίνει ορχήστρα στα γλέντια…

Τι συνέβη; Η ορχήστρα λοιπόν και αργότερα, λίγο μετά το Μπάρμπα Τάσιο τον Γιαρίμη εμείς , γράψαμε τους δίσκους , πήραμε κομπανίες ορχήστρες και μπήκαμε στο γλέντι . Στο οποίο γλέντι υπήρχε ο τραγουδιστής , πάντα βγάζαμε φωνές, ο οποίος έκανε την μια παρέα, υπήρχε και η ορχήστρα , η οποία έκανε την αντίφωνη παρέα – την δεύτερη παρέα. Δηλαδή στο γλέντι, το οποίο είχε την μορφή του παραδοσιακού, του πρωτογενούς, όπου δύο παρέες που εναλλάσσονταν στη μουσική φράση, έπαιρνε ένας τον άλλον και όταν τελείωνε το τραγούδι άλλαζε ο πρώτος. Ξεκίναγε την πρωτοβουλία του δηλαδή. Μετά αυτό άλλαξε πάλι ήταν δύο αντίφωνα – μία αντιφώνηση αλλά ήταν μεταξύ ενός τραγουδιστή μονωδού και ενός- μιας κομπανίας, η οποία π.χ. ήταν η ορχήστρα του Γιαρίμη. Πάλι καλά να ήταν ο Γιαρίμης που έπαιζε-ήξερε Σαρακατσάνικα, οι γύφτοι τι και πως να παίξουν τα σαρακατσάνικα; Αργότερα έφτασε ο σχωρεμένος ο Μπατζής, που πρωτόπαιξε Σαρακατσάνικα– ήταν γεννημένος να παίξει το στυλ!!! Το παιξε…το ύφος του το μοτίβο του ήταν ακριβώς πάνω στο  Σαρακατσάνικο….

Τι έγινε λοιπόν; Mπήκε η ορχήστρα και ο τραγουδιστής , καλά ο τραγουδιστής αν ήταν σωστός και αν το είχε μες στο αίμα τ’ το τραγούδι το σαρακατσάνικο, θα το ‘λεγε όπως μπόριε φυσικά ο καθένας. Όλοι καλοί, αλλά τα όργανα; Κάποιος  έπρεπε να τα καθοδηγήσει, αλλά ποιος και πώς; Έχει το τραγούδι το σαρακατσάνικο ορισμένα πράγματα που πρέπει να τα μάθεις , τώρα επειδή είναι και δουλειά μου εμένα , έχω άποψη και έχω λόγο για το τι έχει μέσα , έχει φοβερά πράγματα το τραγούδι.

Φαντάζεται κανένας, δηλαδή, όταν έπαιζαν οι γύφτοι  μετά το εξήντα, πενήντα οχτώ πενήντα εννιά , μια πενταετία εκεί και πριν εμφανιστεί ο Γιαρίμης!!! Βέβαια  και αυτός με τους γύφτους έπαιζε, κλαρίνο, ο Γιαρίμης,!!! και τραγουδούσε, κάτι δηλαδή σαν να βάραγε το κόρνερ κι έτρεχε έπαιρνε και την κεφαλιά  που λέν!!!.




ΤΟ ΕΘΙΜΟ «ΣΑΜΠΑ-ΣΑΜΠΑ-ΣΑΜΠΑ»

Λοιπόν, τι έπαιζαν οι γύφτοι; Ότι ήθελε ο γύφτος έπαιζε…. Έφεραν και μια συνήθεια, την έλεγαν εδώ στην Καλκάντζα (δίπλα μας ο γυφτομαχαλάς), «σάμπα- σάμπα  σάμπα» σαν τον πλειστηριασμό! Αυτός δίνει μια δραχμή, ο Πιστόλας μιάμιση, ο άλλος δυό, ανέβαζαν για τα πάρουν τα λεφτά αυτοί. Φώναζαν «σάμπα- σάμπα-σάμπα» έδειχναν αυτός πληρώνει, ενώ σ’ όλη Ελλάδα αυτός που πληρώνει δεν μιλάει. Πάει λοιπόν μπροστά  σ’αυτόν που χορεύει πρώτος και τον κερνάει , το ξέρετε. Κερνάει - δίνει, κερνάει τα όργανα και χορεύει ο Πιστόλας πρώτος. Δηλαδή στην υπόλοιπη Ελλάδα, απ’ το πόσοι θα χορέψουν και πόσα λεφτά θα πέσουν στα όργανα, είναι ένα δείγμα αυτό, ποιος είναι αυτός που χορεύει, δείγμα κοινωνικής αναγνώρισης. Ενώ εδώ πέρα το φωνάζει κιόλας ο γύφτος, το  προλάβαινε για να πει ποιος κερνάει για να πάρει λίγο παραπάνω . Με αποτέλεσμα, θα έρθω και στην Νέα Σάντα, το χωριό μου, νομίζω ότι ο Αλή Ιμπράμς, που ήταν παλιά εδώ και έπαιζε κλαρίνο, ο αδελφός του με ένα μαύρο μουστάκ’ έπαιζε πάντζο.. δεν είναι και λαούτο,  Τον πήρα μια φορά και τον πήγα στο Σουφλί, με τον όμιλο, φώναζε «Σάμπα- Σάμπα»… Έπαιξαν στο χωριό μας, στου Τσολιά το γάμο. Την πρώτη φορά που ακούστηκε «σάμπα» πρώτη φορά που έπαιξαν όργανα στο χωριό μ’ το χίλια εννιακόσια εξήντα ένα ,εξήντα , πενήντα εννιά , θα στο πεί ο Γιώργος ο αδελφός μου, γιατί σ’ αυτά -μπορεί να είναι ουρσοζάκος - αλλά σ’αυτά δεν κάνει λάθος. Εκεί έπαιξε ορχήστρα για πρώτη φορά. Από το χωριό μας ξεκίν’σε να παίζει ορχήστρα σε Σαρακατσάνικα γλέντια κι έμαθαν και έπαιρναν μετά οι άλλοι «οι Βλάχοι»!!! 

Ορχήστρα λοιπόν…. μέχρι τότε όλοι τραγουδούσαν με το στόμα!!!









Βιογραφικό-Σπουδές

Γεννήθηκε στη Νέα Σάντα Ροδόπης το 1952.

Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο του χωριού Ν.Σάντα  το 1964.



Β. Σερμπέζης και Δ. Γαλαζούλας - 1965



Θεατρικό στο γυμνάσιο το 1969


Αποφοίτησε από το εξατάξιο Γυμνάσιο Σαπών  Ροδόπης το 1970 και στη συνέχεια φοίτησε στη Εθνική Γυμναστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, απ’ όπου αποφοίτησε το 1975.

Ήταν από την  πρώτη γενιά Σαρακατσανόπουλων που πήγαν στο Γυμνάσιο ομαδικά Αν και υπάρχουν, από την Περιφέρειά μας κάποιες εξαιρέσεις , όπως ο  Αντώνης ο Σκεύας, ο Ζιώγας ο Μήτρος ,ο Γιάννης ο Καράλης  ,που προηγήθηκαν, όλοι οι άλλοι ήταν αυτής της γενιάς ,γεννηθέντες από το χίλια εννιακόσια πενήντα- πενήντα ένα – πενήντα δύο και μετά.Τότε πήγανε ομαδικά (κούδα…),μέχρι και σαράντα  παιδιά από το ίδιο χωριό, την Νέα Σάντα.



Φοιτητής ... δόκιμος στον Δαφνώνα Ξάνθης - 1976



Είκοσι τριών ετών - Ζειμπέκικο στη Θεσσαλονίκη


Ο ίδιος πήγε να δώσει εξετάσεις-όπως λέει- στη συνέχεια μετά το Γυμνάσιο στη Γυμναστική Ακαδημία, γιατί η φοίτηση εκεί ήταν τρία χρόνια, λιγότερα από τις άλλες , για να βγάλει μεροκάματο γρήγορα, τι να ΄κανε!

Αν και ήταν σημαιοφόρος- καλός μαθητής στο Γυμνάσιο, ακόμη κι ο καθηγητής του  πίστευε ότι θα πάει για γιατρός. Τότε βέβαια ήταν δύσκολα χρόνια , αν και ο Βασίλης ήταν μαθητής με βραβείο από την Μαθηματική Εταιρεία, με Πανελλήνιο βραβείο στην έκθεση ,οι δικοί του τον είχαν για γιατρό  έγινε γυμναστής , για να βγάλει το μεροκάματο.



Δευτεροετής φοιτητής στην Γυμναστική Ακαδημία Θεσ/κης με εξάδελφο



Φοιτητής στη Θεσσαλονίκη με τον Δ. Γαρούφα και την Ε. Γρουνα - 1973


Υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός την περίοδο 1975–77.



Αναφορά - Κορινθος 1975



Παρέλαση - Κόρινθος 1975



ΣΕΑΠ - Αρχηγός σχολής - Κόρινθος 1975



Μηχανικό στην Κρήτη - 1975



Δόκιμος στο Νευροκόπι στα ΤΕΑ


Γάμος-Οικογένεια



Γάμος το 1976 με τους κουμπάρους Γ. Βουλγαρίδη απο τη Διαλαμπή


Το 1976, ενώ  υπηρετούσε την θητεία του, παντρεύτηκε με την Κατερίνα Τζιώνη, η οποία ήταν  επίσης απόφοιτη της Γυμναστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης και μόλις πήρε το πτυχίο της. Παντρεύτηκαν  βέβαια για να προλάβουν να διοριστούν με τον νόμο  για  συνυπηρέτηση στις παραμεθόριες περιοχές. Με την Κατερίνα απέκτησαν και ανέθρεψαν τρεις γιους, τον Χρήστο που γεννήθηκε το 1978 και που είναι παντρεμένος με τη Δήμητρα Φιλιππίδου (Αρχιτέκτονα) και εργάζεται ως Γραφίστας στην Αθήνα, τον Στέργιο που γεννήθηκε το 1979 (Πολιτικός Μηχανικός) και τον Γιώργο,  Μηχανολόγο που γεννήθηκε  το 1983 και που είναι  παντρεμένος με την Καίτη Τσίσλα (πτυχιούχο Διοίκησης Επιχειρήσεων) και ζει στις Σέρρες. Από το Χρήστο και τη Δήμητρα έχει έναν εγγονό, τον Μάξιμο - Βασίλειο.



Κατερίνα και Βασίλης στην Ακρόπολη το 1996


Το 1977 αφού απολύθηκε από τον Στρατό και έκανε έξι μέρες αδιόριστος!!!, διορίζεται σαν Καθηγητής Φυσικής Αγωγής της Μέσης Εκπαίδευσης Ροδόπης και η σύζυγος πλέον Κατερίνα διορίστηκε μια βδομάδα μετά στο 2ο Γυμνάσιο Κομοτηνής σαν Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής από όπου μετά από 34 συνεχόμενα χρόνια υπηρεσίας συνταξιοδοτήθηκε σαν Διευθύντρια του Γυμνασίου. Ο Βασίλης τοποθετείται με τη σειρά, αρχικά στο Λύκειο Σαππών ,από εκεί στο Λύκειο Ξυλαγανής, τελικά δε  στο  2ο Γυμνάσιο Κομοτηνής μέχρι το 1984,από όπου και αποσπάστηκε στο νεοιδρυθέν Τ.Ε.Φ.Α.Α  του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε το 2013.



Στην Κύπρο στην Κυρήνεια το 1974



Στην Κύπρο στον Αγ. Αντρέα το 1974


Η ΠΟΡΕΙΑ  ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ Τ.Ε.Φ.Α.Α ΤΟΥ Δ.Π.Θ 
  • Το 1986 εκλέγεται  ως μέλος Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης 
  • Το 1991  αποκτά το Πιστοποιητικό Ισοτιμίας του Τ.Ε.Φ.Α.Α./Α.Π.Θ.
  • Το 1994 εκλέγεται ως μέλος Δ.Ε.Π. στη βαθμίδα του Λέκτορα στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης 
  • Το 1995 ολοκληρώνει την Διδακτορική Διατριβή στην Επιστήμη της Φυσικής Αγωγής με θέμα "Συγκριτική μελέτη μεθόδων διδασκαλίας του Ελληνικού Χορού σε παιδιά ηλικίας 9 - 11 ετών"
  • Το 1997 εκλέγεται ως μέλος Δ.Ε.Π. στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή ,το 1999 εκλέγεται  ως μόνιμο μέλος Δ.Ε.Π. στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή και το 2002 εκλέγεται  ως μέλος Δ.Ε.Π. στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή στο γνωστικό αντικείμενο «Μεθοδική διδακτική του Ελληνικού παραδοσιακού χορού» στο Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης



Στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου με τον Κυριάκο Ταξιλδάρη - 1996


Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟ Τ.Ε.Φ.Α.Α. ΤΟΥ Δ.Π.Θ.

Την περίοδο 1984 - 1986 αποσπασμένος στο νεοσύστατο Τ.Ε.Φ.Α.Α. του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης  δίδαξε: α. Το μάθημα της Καλαθοσφαίρισης και β. Το μάθημα των Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών. 

Την περίοδο 1987 - 1994 ως Μέλος Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού του Τ.Ε.Φ.Α.Α./Δ.Π.Θ. δίδαξε: α. Το μάθημα των Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών και  β. Το προαπαιτούμενο μάθημα Μορφολογία/μετρική.

Την περίοδο 1994 - 1997 ως Λέκτορας του Τ.Ε.Φ.Α.Α./Δ.Π.Θ. στο γνωστικό αντικείμενο «Μεθοδική διδακτική του Ελληνικού παραδοσιακού χορού» δίδαξε αυτοδύναμα:α. Το μάθημα των Ελληνικών χορών και  β. Το προαπαιτούμενο μάθημα Μορφολογία/μετρική. 

Την περίοδο 1997 - 2002 ως Επίκουρος Καθηγητής του Τ.Ε.Φ.Α.Α./Δ.Π.Θ. στο γνωστικό αντικείμενο «Μεθοδική διδακτική του Ελληνικού παραδοσιακού χορού» δίδαξε αυτοδύναμα: α. Μέρος του μαθήματος «Ο ρυθμός στην εκτέλεση των κινήσεων» β. Το μάθημα των Ελληνικών χορών και γ. Το προαπαιτούμενο μάθημα Μορφολογία/μετρική.   

Την περίοδο 2003 - 2012 ως Αναπληρωτής Καθηγητής του Τ.Ε.Φ.Α.Α./Δ.Π.Θ. στο γνωστικό αντικείμενο «Μεθοδική διδακτική του Ελληνικού παραδοσιακού χορού» δίδαξε αυτοδύναμα: α. Μέρος του μαθήματος «Ο ρυθμός στην εκτέλεση των κινήσεων».β. Το μάθημα κορμού: Μουσική στη Φυσική Αγωγή της Κατεύθυνσης «Χορός» γ. Το μάθημα κορμού: Μέθοδος και Διδακτική του Χορού της Κατεύθυνσης «Χορός».δ. Το μάθημα Ειδικότητας Υφολογία του Ελληνικού Χορού της Ειδικότητας «Παραδοσιακοί Χοροί».ε. Το μάθημα Ειδικότητας Σκηνική παρουσίαση του Ελληνικού Χορού της Ειδικότητας «Παραδοσιακοί Χοροί».στ. Το μάθημα Ειδικότητας Πρακτική στην Ειδικότητα της Ειδικότητας «Παραδοσιακοί Χοροί»και ζ. Το προαπαιτούμενο μάθημα Μορφολογία/μετρική.

Το 2008 με τους Πρυτάνεις του Πανεπιστημίου


Η ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α - Δ.Π.Θ

Την Παρασκευή 17 Μαΐου 2013 σε ειδική εκδήλωση που οργανώθηκε προς τιμήν του Βασίλη Σερμπέζη για τη συνεισφορά του στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, επ’ ευκαιρία της συνταξιοδότησής του που έγινε στα πλαίσια του 21ου Διεθνούς Συνεδρίου Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, ο Βασίλης στην αντιφώνησή του, μεταξύ των άλλων είπε:                  
«Ίσως το μόνο στο οποίο υπερτερώ όλων σας είναι ο χρόνος μου μπροστά στο μικρόφωνο. Κι έτσι μπορεί να έχει ένα κάποιο ενδιαφέρον η μαρτυρία μιας τέτοιας εμπειρίας. Αν έχεις μεστώσει, λοιπόν, μ’ ένα μικρόφωνο στο χέρι τότε μπορεί να συμβαίνουν δύο τινά: Ή παίρνουν τα μυαλά σου αέρα και διολισθαίνεις στην αμετροέπεια ή σέβεσαι και υπολογίζεις το χρόνο και την αισθητική του ακροατηρίου πιο πολύ. Γι αυτό επιτρέψτε μου τις ακόλουθες λίγες σκέψεις να τις διαβάσω. 
Μην επιμένετε! Δε μπορώ να γίνω τίποτα περισσότερο από μένα! Τί είναι, άραγε, μία καριέρα; Πορεία ζωής με συγκεκριμένη αρχή και τέλος; Έτσι απλά; Γίνεσαι σοφός και φεύγεις; Μα, λένε, σοφός είναι όχι αυτός που τα ξέρει όλα αλλά αυτός που ξέρει τα χρήσιμα! Αλήθεια, έγινα κι εγώ σοφός; Ήρθε η ώρα να δίνω συμβουλές; 
       
Πρόσεχε:τις σκέψεις σου γιατί γίνονται λόγια, τα λόγια σου γιατί γίνονται πράξεις, 
τις πράξεις σου γιατί γίνονται συνήθειες, τις συνήθειες γιατί γίνονται ο χαρακτήρας σου, 
το χαρακτήρα σου γιατί γίνεται το πεπρωμένο σου


Αυτό που σκεφτόμαστε, αυτό γινόμαστε. Δεν είναι δικά μου λόγια, είναι του πατέρα της Θάτσερ όταν η Μάργκαρετ αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική. Άσχετα με τον αν συμφωνείτε ή όχι κανείς με τα πεπραγμένα της, δε μπορεί να παραγνωρίσει κανείς ότι σημάδεψε την εποχή της. Τελικά, είσαι αυτό που γεννήθηκες να γίνεις; Ίσως. Το βέβαιον είναι ότι δεν έχει σημασία πόσο ζήσαμε αλλά τί πράξαμε όσο ζήσαμε. Και δεν μπορεί να γίνεις μέγας, αν δε γεννηθείς γι αυτό! Μετά αναλαμβάνουν τα άλλα: Γεννεολογία, παιδαγωγικό περιβάλλον, κοινωνία, συγκυρίες και όλα τα συναφή. Α, και οι περίφημοι αξιακοί κώδικες!


Ποιούς κώδικες! Ο Θεός έδωσε δέκα εντολές κι αυτός χρειάζεται δεκατέσσερις! 
Έλεγε ο Κλεμανσώ.

Μια και μιλάμε για το Θεό θυμήθηκα τον πιστό που γονυπετής, προσεύχονταν:
Θεέ μου, δώσε μου την καρτερία να δέχομαι όσα δεν αλλάζουν, 
θάρρος ν’ αλλάζω όσα αλλάζουν, σοφία να καταλαβαίνω τη διαφορά!

Αλήθεια, πόσο μας αφορούν αυτά; Έγιναν αλλαγές γύρω μας και πώς; Πόσο συμμετείχα σ’ αυτές; Τί κατάλαβα έστω, τώρα, στο τέλος; Χάθηκε το όραμα; Όχι! Δεν έχασα το νόημά μου. Μάλλον άλλαξε η σημασία των πραγμάτων!

Προσωπικά, αντιλαμβάνομαι την ιστορία και την πολιτεία μου να κινείται πάνω στα δικά της ραγοβύζια. Βασικός μου κανόνας ήταν:

«Η συλλογή τυπικών και εν πολλοίς ουσιαστικών προσόντων που στοχεύουν απλά και μόνο στην ακαδημαϊκή ανέλιξη, δεν ήταν η μόνη αλήθεια που είδα». 

Συνάντησα στην καριέρα μου ανθρώπους που, με ταπεινοφροσύνη, μου επιβεβαίωσαν το δέος για το χώρο κι άλλους - δυστυχώς πολλούς – των οποίων η ματαιοδοξία και η ιδιοτελής ερμηνεία του όρκου στον οποίο όμωσαν, κατάντησε καθημερινότητα. Ίσως κάποιους σαν αυτούς να σκέφτονταν ο Θουκυδίδης όταν είπε ότι: “Οι αλαζόνες είναι δέσμιοι της δύναμής τους και αναγκασμένοι να φέρονται σύμφωνα με τη λογική της ισχύος τους.”

Η δεξαμενή των αρχαίων παραδόσεων, που βέβαια δεν επιβίωσαν τυχαία μέχρις εμάς, αποτελεί μια ανεκτίμητη πηγή γνώσης για κάθε καλόπιστο μελετητή. Αρκεί να διαθέτουμε τη δύναμη να υπερβούμε τα όρια της επιστήμης που ο καθένας προσπαθεί να υπηρετήσει. Αυτά τα όρια που είναι αποτέλεσμα μιας εγωπαθούς τάσης να προστατεύσουμε την άγνοια ή την ανεπάρκειά μας.


Το 1992 στο Λουξεμβούργο με τον βασιλιά του Βελγίου Γκωντουέν


Σε ό,τι με αφορά, ΤΩΡΑ, με σχετική απόσταση από την τελευταία μου διδασκαλία, τίποτε δεν δείχνει να έχει αλλάξει για μένα. Όλα ήταν σαν ένα παραμύθι, ένα τραγούδι, ένα καλαμπούρι! Να, σαν αυτό που έγινε την πρώτη μέρα που άνοιξε το ΤΕΦΑΑ.

Ήταν, θυμάμαι, Σεπτέμβρης του ’84, τότε που η Γραμματέας, η Χαρίκλεια, αφού μας καλωσόρισε όλους τους νεοαποσπασμένους, γυρνάει σε μένα ειδικά και μου λέει: 

Ρε παλιόβλαχε, παλιοδεξιέ, θα σε κρεμάσω με τα μανταλάκια στο σκοινί να σε βλέπει ο κόσμος!” 

Βλέπετε, δεν είχε ξαναδεί από τόσο κοντά κάποιον που δεν ψήφιζε ΠΑΣΟΚ! Πού να φανταστεί, η δόλια τα μελλούμενα! Περιττό να σας πω τί της απάντησα!           Καθώς, όμως, περιεργαζόμουν το χαρτί της απόσπασής μας διαπίστωσα ότι ήμασταν έντεκα. Σαν ομάδα ποδοσφαίρου! Και, διαόλου σύμπτωση, μας είχαν με μια σειρά που μου έβαλε ιδέες! 

Οι σκέψεις είναι σαν τα κεράσια, τραβάς μία, βγαίνουν όλες ανακατωμένες! 1. Γρηγορόπουλος …, 2. Ταξιλδάρης …, 3. Ταχταλής …, 7. Σερμπέζης κ.λ.π. Ο Πανάγος ο Γρηγορόπουλος έπαιζε στη ομάδα μας, την ΕΛΠΙΔΑ Σαπών τερματοφύλακας με το Νο 1… Αυτό ήταν! 

Πιάνω σε μια φωτοτυπία της απόφασης και γράφω δίπλα στο κάθε όνομα, ιδιότητα και ένα σχετικό, φανταστικό, σχόλιο:

1. Γρηγορόπουλος Παναγιώτης, τερματοφύλακας, 27 φορές διεθνής, αποκτήθηκε από την ΕΛΠΙΔΑ έναντι μιας κυνηγετικής καραμπίνας, μιας πορτοκαλάδας Φάντα και 300 δραχμών
2. Ταξιλδάρης Κυριάκος, αποκτήθηκε από την Κολωνία, 33 φορές διεθνής, για πρώτη φορά στην καριέρα του θα παίξει δεξιά! Και τα λοιπά… 

Το ντοκουμέντο αυτό φυλάσσεται σε ειδική θυρίδα στη Γραμματεία του Τμήματος.

Να, κάπως έτσι την είδα την ιστορία! Σαν μια αιώνια αναζήτηση – εργασία όπου βάζεις τις υποθέσεις και προσπαθείς να τεκμηριώσεις την επιβεβαίωση ή την απόρριψή τους. Και πάλι απ’ την αρχή. 

Και η ερμηνεία του σύμπαντος; Είναι καταδικασμένη να εξαρτάται απ’ τις περιορισμένες δυνατότητες του ανθρώπινου νου; Άντε, κυνήγα την υπόθεση! 

Ώσπου κουράζεσαι και λες: Ο τρόπος σκέψης μου ίσως δεν είναι πια απαραίτητος. Και φεύγεις! Έτσι απλά!

Αυτό που, εν κατακλείδι, μπορώ να πω είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ πως
«όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο. Απ’ τη δουλεία στην ελευθερία, στην αφθονία στον εφησυχασμό. Απ’ τον εφησυχασμό στην απάθεια και πάλι στη δουλεία». 

Κι εμείς δεν καταφέραμε να σπάσουμε την αλυσίδα για να γίνουμε η εξαίρεση! 

Όσοι ξεχνούν το παρελθόν είναι καταδικασμένοι στα ίδια λάθη

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, ευχαριστώ θερμά για την οργάνωση αυτής της εκδήλωσης που μπορεί να είναι και υπερβολική όσον αφορά την ταπεινότητά μου. Άλλωστε, όπως είπε και ο Μαρκ Τουέϊν:

«Είναι προτιμώτερο να αξίζεις τις τιμές και να μην τις έχεις, παρά να τις έχεις και να μην τις αξίζεις!»   
                                      
Θα ήθελα να ξέρετε ότι ήταν μεγάλη μου τιμή που μοιράστηκα το πιο δημιουργικό κομμάτι της ζωής μου μαζί σας.                                                                                             
Βασίλης Σερμπέζης


Σε συνέδριο της UNESCO το 1997










Τελειώνω το γυμνάσιο το εβδομήντα  το καλοκαίρι, βγαίνουν τα αποτελέσματα από τις εξετάσεις περνάω, πήγα για λίγο, τότε άρχισαν να μας κάνουν όργανα, θα λα γένω πρωταθλητής των οργάνων στο Μόναχο, αλλά  ….

Το χειμώνα, αφού είχα περάσει πλέον και είχα αρχίσει σπουδές στη Γυμναστική Ακαδημία είπαμε να πάμε στην «Ψάθα», όπου ήταν ο Γρηγόρης ο Καψάλης. Υπάρχουν οι σχετικές φωτογραφίες είναι από το κέντρο «Ψάθα» το χειμώνα 1970-71. Πήγαμε , ο Δήμος ο Ζιώγας, ο Γιάννος ο Τσιλιγκίρης, ο Κώστας ο Τσιλιγγίρης… Σαρακατσάνικο τραγούδι δεν υπήρχε - δεν είχε αναδειχτεί τότε. Δεν υπήρχε οριοθετημένη, ας πούμε μουσική Σαρακατσάνικη, μπορεί να έπαιζε ο Γιαρίμης εδώ αλλά και αυτουνού η μουσική του δεν ήταν Σαρακατσάνικη ήταν και Σαρακατσάνικα και δημοτικά και ρουμελιώτικα και πελοποννησιακά και λίγο απ’ όλα… To Σαρακατσάνικο τραγούδι ξεκίνησε, σιγά-σιγά με την ίδρυση των συλλόγων, άρχισαν και τα Σαρακατσάνικα ένα με το ένα, το ένα έφερνε το άλλο, βγήκε ο Νάκας στο προσκήνιο, που έδωσε χρώμα Σαρακατσάνικο και μόνο Σαρακατσάνικο, δεν είπε και ίσως αυτό είναι ευτύχημα μας, τίποτε άλλο εκτός από Σαρακατσάνικο. Βγήκαν και άλλοι τραγουδιστές μετά. Ο Γιαρίμης έλεγε και Σαρακατσάνικα τα δικά μας αλλά και Ρουμελιώτικα από δίσκους, έκανε διασκευές πολλές με την δυνατότητα που είχε, όπως τις έκανε, αλλά θα μείνει στην Ιστορία σαν πρωτοπόρος.

Τραγούδησα όχι Σαρακατσάνικο άρχισα με το δημοτικό τραγούδι. Γενικά Δημοτικό. Όπως και στα γλέντια μας τώρα, δεν είναι μόνο  Σαρακατσάνικα τραγούδια, λέγεται Σαρακατσάνικος χορός αλλά έχει μέσα πολλά τραγούδια.



Πατάρι 1971



Λύκειο Ελληνίδων 1972


Λοιπόν, δούλεψα αμέσως… Λέν’ η παρέα πες ένα τραγούδι, λέει ο Γρηγόρης καλά ρε παιδιά σε λιγάκι, κάπου τα γράφει αυτά ο Γρηγόρ’ς σε ένα CD δικό μου, δεν θυμάμαι ποιο που ακριβώς. Πήγε λοιπόν…τρείς – τέσσερις το πρωί ξημερώματα, πήγα εγώ να τραγουδήσω, ποιο θα πεις με ρωτάει, λέω «Η Καπετάνιος»!!! Ρε παιδάκι μου, πως θα το πείς αυτό, είναι δύσκολο τραγούδι λέει… ξεκίνα λέω, θα το πω, και ξεκίν’σα… είχαν μείνει άναυδοι, και λέει ο Γρηγόρ’ς αυτός έτοιμος είναι, τέλος πάντων λέει πιάσε και ξεσήκωσε ο Γρηγόρ’ς το Μαλλιάρα και τον έβαλε δεύτερη θέση για να κάτσω εγώ να τραγουδάω. Αυτές οι φωτογραφίες που είδες εκεί με τον Γρηγόρη, είχε  έντεκα άτομα. Δηλαδή ο Γληγόρ’ς ήταν ο Καπετάνιος, «Τα Τακούτσια» λεγόταν αυτοί, τα παιδιά του Τάκη δηλαδή. «Τα Τακούτσια» και ο Σταύρος ο Καψάλ’ς που έρχονταν καμιά φορά ήταν δεύτερο κλαρίνο, πίσω από το Γληγόρ’  και τις γιορτές ανέβαινε ο Μπατζής, ο Τάσος Χαλκιάς με τον Κιτσάκη, οι τεράστιοι αυτοί τραγουδιστές. Και παίχτες, τώρα ο Μπατζής ασύγκριτοι, σεβασμός. Μπήκα λοιπόν στη δουλειά στην «Ψάθα» και έτσι τραγούδησα αρχικά Ηπειρώτικο και Σαρακατσάνικο. Σαρακατσάνικο έλεγα τον «Αριστείδη» που δεν είναι και Σαρακατσάνικο τραγούδι.



Κομπανία γειτονιάς 1987


ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

O B. Σερμπέζης ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την παραδοσιακή μουσική και συνεργάστηκε με τους σημαντικότερους μουσικούς της Ελλάδας. Επιμελήθηκε και εξέδωσε 114 ελληνικά δημοτικά τραγούδια σε δίσκους L.P. και σε αυτοτελείς ψηφιακές εκδόσεις ή συλλογές.

Πώς μολογάει ο ίδιος τον πρώτο του δίσκο…

Στην Πικροφαντασιά έχω έντεκα τραγούδια και ψάχνω το δωδέκατο…  Είμαστε στις Σέρρες, μεσημέρι έχουμε φάει και κάθομαι εγώ, καπνίζω και έρχεται η πεθερά μ’ να μ’ φέρει τον καφέ - Τι βογγάς βρε παιδάκι μ΄; Με ρωτάει. Άσε δεν μπορείς να με βοηθήσεις εσύ της λέω. Τι θές λέει, τι μπορώ να κάνω; Πες μου ένα τραγούδι, της λέω! Και αμέσως μου απαντάει…  γιατί δεν λες λέει αυτό; Ποιό ;  - « Τι λουλούδι θες να γίνω». Πως το πες λέ ; Το είπε στα βλάχ’κα ..τι λουλου….κ.λ.π… Άστο κάτω λέω μην το πειράζεις, τα λόγια πές. Μ’ λέει τα λόγια και έκλεισε ο δίσκος, είχε έξι – εφτά μήνες που έψαχνα; Έντεκα και έτσι βρήκα το δωδέκατο και έγινε εκπληκτικό τραγούδι!!!  Μετά άρχισε να τραγουδιέται και μιλάω το χίλια εννιακόσια εβδομήντα έξι-επτά το καλοκαίρι. Αν ήταν ο Μπατζής ..ταρι ριρι..δεν μπορούσες να βάλεις καμιά άλλη λέξη, εκτός από αυτές που είχε το τραγούδι.




 Πικροφαντασιά
 Έτος Κυκλοφορίας 1977 

Συντελεστές : Βασίλης Μπατζής, κλαρίνο - Νίκος Τζιβάρας, βιολί - Χριστόδουλος Ζούμπας, λαούτο - Θανάσης Μαρκόπουλος, κιθάρα - Νίκος Μπατζής, drums





Βουλιώμαι μια Βουλιώμαι δυο
Έτος Κυκλοφορίας 1979 









Συντελεστές : Βασίλης Μπατζής, κλαρίνο - Νίκος Τζιβάρας, βιολί - Χριστόδουλος Ζούμπας, λαούτο - Κώστας Παχούμης, λαούτο - Κώστας Πίτσος, κιθάρα - Νίκος Μπατζής, κρουστά



Ξεχάραξε
Έτος Κυκλοφορίας - 2000 








Συντελεστές : Γιώργος Κωτσίνης, κλαρίνο - Γιώργος Κόρος, βιολί - Γιώργος Μαρινάκης, βιολί -  Χριστόδουλος Ζούμπας, λαούτο - Σωτήρης Μπούρμπος, λαούτο, κιθάρα - Α. Παππάς, κρουστά 





 Ανάμεσα τρεις Θάλασσες
Έτος Κυκλοφορίας 2004 









Συντελεστές : Γρηγόρης Καψάλης, κλαρίνο - Κώστας Κωσταγιώργος, βιολί - Φώτης Παπαζήκος, λαούτο - Γιάννης Διαμαντής, κιθάρα - Αποστόλης Παππάς, ντέφι 




 Διαχρονία
Έτος Κυκλοφορίας 2006

Συντελεστές : + Βασίλης Μπατζής κλαρίνο - + Νίκος Τζιβάρας βιολί - Κώστας Πίτσος λαούτο -  κιθάρα - Νίκος Μπατζής ντραμς - Γιώργος Κωτσίνης κλαρίνο,φλογέρα - Θανάσης Πρεμέτης βιολί - Σωτήρης Μπούρμπος λαούτο -  κιθάρα - Κώστας Μερετάκης νταούλι -  ντέφι - Βασίλης Γαλάνης νταούλι ,ντέφι                                                                                              


Η Ενασχόληση του με τους Συλλόγους Σαρακατσαναίων



Χορευτικό Φοιτητών


Μετά ασχολήθηκες με το Σύλλογο Σαρακατσαναίων Φοιτητών;

Ναι, θα σου πω. Λοιπόν… Σιγά–σιγά άρχισε να φουντώνει το κίνημα το Σαρακατσάνικο. Όταν ιδρύθηκε ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Φοιτητών, στον οποίο υπήρξα ιδρυτικό μέλος, υπήρχαν είκοσι δύο υπογραφές είναι και η δική μου, το Χίλια εννιακόσια εβδομήντα δύο. Εμείς αποφασίσαμε και τον ιδρύσαμε το Σύλλογο  το χίλια εννιακόσια εβδομήντα δύο και πήρε το δρόμο του που πήρε.


Στη Μπουζάλα


Μορφωτικός Σύλλογος των Εν Θράκη Διαβιούντων Σαρακατσαναίων

Πριν ασχοληθώ με το Σύλλογο Σαρακατσαναίων στην Κομοτηνή, ασχολήθηκα με τον Μορφωτικό Όμιλο Κομοτηνής. Το χίλια εννιακόσια εβδομήντα εννιά ανέλαβα τον Μορφωτικό, με ένα χορευτικό πολύ μεγάλο της Κομοτηνής  το οποίο έκανε τουρ σε όλη την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο, πολλά τέτοια ταξίδια.

Το χίλια εννιακόσια ογδόντα ένα, ανέλαβα ως Πρόεδρος στο «Μορφωτικό Σύλλογο των Εν Θράκη Διαβιούντων Σαρακατσαναίων», όπου έκανα μια δεκαετία, ως το ενενήντα. Εννιά, δέκα χρόνια, στο σύλλογο, έκανα εκπομπή δεν υπήρχε άλλη εκπομπή  «Σαρακατσάνικα Χρονικά» στο ραδιοφωνικό σταθμό Θεσσαλονίκης. Εκεί κάναμε διάφορα πράγματα επαναστατικά, έγινε το εντευκτήριο, το πιο σημαντικό είναι να μαζευόμαστε, το κονάκι, νοικιασμένος χώρος βέβαια. Είχαμε ένα πολύ δυνατό συμβούλιο, έβαλα γραμμάτια, κάναμε ένα χορευτικό πολύ καλό, με στολές και με τέτοια. Στο Περτούλι κι όπου πηγαίναμε έτριζε ο τόπος, δώδεκα ζευγάρια  παλικάρια, και από το Πανεπιστήμιο και από την Κομοτηνή παιδιά, βρήκαμε βέβαια και ένα χορευτικό έξι ζευγάρια πολύ καλά. Ο Τάκης ο Μπαλέζντραβος, του Θεόφιλου η κόρη, η γυναίκα του Τάκη μετά ο Βαγγέλης ο Μπάτζιος, ο Κώστας ο Μπαζντάν’ς εξαιρετικά παιδιά, η Τασούλα του μπάρμπα–Χρήστου η κόρη και άλλα, ήτανε έξι εφτά ζευγάρια εξαιρετικά παιδιά. Βρήκαμε και βάλαμε και άλλα έπειτα, συνεχίστηκε, αυτή η δουλειά πήγε δέκα χρόνια και παραπάνω.

Μού ‘μεινε αυτό που ακούω από τον κόσμο και τώρα, ότι εκείνη την εποχή έγιναν τόσα πράγματα, έγινε το εντευκτήριο, με καθίσματα και πολυθρόνες, τραπέζια, έγιναν τα καλύβια, έγιναν εκδρομές, μέχρι πενθήμερη εκδρομή στη Βουδαπέστη, μετά τέσσερα πούλμαν στην Κωνσταντινούπολη.

Τα καλύβια έγιναν δύο φορές, έγιναν μια φορά το ογδόντα εννιά που ήμουν εγώ πρόεδρος και κάηκαν, τώρα ποιοι τα ‘καψαν, ο Ζάρας είπε αυτοί που τα ‘καιγαν και το σαράντα επτά. Κάναμε τα Καλογιάννια, είχα φύγει εγώ από Πρόεδρος και έγιναν τα Καλογιάννια, με τον Λεοντίδη Πρόεδρο, το Ζιώγα, αυτοί ήταν μετά από μένα, αλλά ήμασταν όλοι στο σύλλογο και βοηθούσαμε  πάντα. Τα πρώτα Καλογιάννια έγιναν το ενενήντα ένα, φαίνεται στη φωτογραφία που σου χω δώσει.



 Β. Σερμπεζης 1988

Τα παιδιά μ’ χόρευαν και τα τρία και κυρίως τα πιο μεγάλα. Θεωρώ  ότι το έκαναν επειδή ήμουν εγώ και επειδή τα είχα και στο Μορφωτικό όμιλο. Και έχουν κάνει και ταξίδια πολλά με τους Συλλόγους, τα δυό τα μεγάλα. Και ο Γιώργος έκανε κάνα δυο, αλλά οι μεγάλοι έκαναν πάρα πολλά ταξίδια, ειδικά ο Στέργιος που ήταν και πρωτοχορευτής στον όμιλο, έκανε  πολλά ταξίδια στο εξωτερικό. Στην  Ευρώπη, Γαλλία, Αγγλία, αλλά χόρευαν και στο Σύλλογο, ήταν και η χρονιά, οι χρονιές θα ‘λεγα που είχαμε βγάλει τους χορούς στην επιφάνεια, «Τα μαύρα τα κλεφτόπουλα», το «Διπλό χορό», όλα αυτά.

Να σου πω τί πιστεύω για τη δική μου συνεισφορά, κατά την γνώμη μου, η όποια συνεισφορά μου στο συνάφ’ ;  Εμένα το σινάφι με τίμησε πάρα πολύ, πιστεύω ότι έχω βάλει και εγώ για το σινάφι μας πράματα και στα διοικητικά. Ένα πράμα που με τιμάει να το θυμάμαι και με κολακεύει πάρα πολύ, με τιμάει πραγματικά, είναι το να ακούω εδώ τους ανθρώπους της Κομοτηνής και σε όλη την Ελλάδα, ότι τότε είχαμε Μεγάλο Σύλλογο.

Ένα άλλο πράγμα το οποίο είναι ίσως και η συνεισφορά μου και αισθάνομαι και ιδιαίτερη συγκίνηση γι’ αυτό, είναι στο ότι από εκείνη την ομάδα των φοιτητών που είχα το ογδόντα τέσσερα – ογδόντα πέντε, βγήκαν πολλά εξαιρετικά καλά, οι καλύτεροι χοροδιδάσκαλοι στην Ελλάδα. Ένα γεγονός που με εντυπωσίασε είναι ότι πήγα στο Ηράκλειο και στην Σητεία και βρήκα να χορεύουν τα μαύρα τα κλεφτόπουλα, κρητικό χορευτικό συγκρότημα και αυτό με συγκίνησε αφάνταστα Γιάννη και τώρα συγκινούμαι που το θυμάμαι και νομίζω ότι η συνεισφορά μου στο Σαρακατσάνικο στοιχείο είναι αυτή , η πρώτη και η πιο σημαντική .


Στην Ολυμπία το 2005

Η σύζυγος Κατερίνα Τζώνη 
(Ένα κορίτσι Βλάχικης καταγωγής από τις Σέρρες που έγινε Σαρακατσάνα;)


Από την αδυναμία την πολύ που με έχει η Κατερίνα, μου είχε και μου έχει ακόμη  νομίζω και το λέω σοβαρά. Η Κατερίνα γράφτηκε Σαρακατσάνα το χίλια εννιακόσια εβδομήντα δύο, για το χατίρι μου, τότε που βάλαμε υποψηφιότητα στις εκλογές! Το χίλια εννιακόσια εβδομήντα τρία και εγώ, λίγο πολύ αναγκάστηκα τότε να βάλω υποψηφιότητα στο Σύλλογο Σαρακατσαναίων Φοιτητών, γιατί είχε μπει η διχόνοια από τότε να χωριστεί σε Βορείους και Νοτίους . Αναγκάστηκα λοιπόν, εγώ και ο Δημήτρης ο Γαρούφας και πήγαμε με τους Θεσσαλούς, για να βγει ένα κοινό συμβούλιο, η Κατερίνα είχε ψηφίσει τότε κι αυτή σαν Σαρακατσάνα .



Ζωναράδικο σε Νορβηγούς


Λέει η Κατερίνα……

Ο Βασίλ’ς ήταν δοσμένος, λέω εγώ και πάντα όταν θέλω να του πω, εγώ δεν μιλούσα και πάντοτε προσπαθούσα του άφηνα το ελεύθερο, αλλά πάντοτε του θυμίζω την κουβέντα της πεθεράς μου « Αμάν ρε Βασίλ’ σε έφαγαν τα σύλλο’α του κόσμου»



Σταύρος Μπόνιας - Βασίλης Σερμπέζης


Η σχέση με τον Σταύρο Μπόνια

Ένας άλλος, ένα άλλο άτομο που φαίνεται ότι έχει συνδεθεί πού με την ζωή σου και με το Σαρακατσάνικο τραγούδι είναι ο Σταύρος ο Μπόνιας !

Ναι με τον Σταύρο είχαμε μια σχέση και συγγενική βέβαια, συγγενική αφού οι  μάνες μας πρώτες ξαδέλφες. Συνέπεσε να μένουμε και πολύ κοντά, εγώ ήμουνα με την Γιώτα, την αδελφή του Σταύρου, μάλιστα η μάνα μου η σχωρεμένη ήρθε στην Θεσσαλονίκη, να με γνωρίσει με την Γιώτα. Με τον Σταύρο είχαμε μια ιδιαίτερη σχέση γιατί είχε τάση και στα καλλιτεχνικά , αν τον ρωτήσεις το Σταύρο θα στο πει αυτό…



Καλογιάννεια 1999


Δυό Σαρακατσιαναίοι που θα ξεχώριζες;

Κοίταξε να δεις, πολλούς θα ξεχώριζα, πάρα πολλούς θα ξεχώριζα Σαρακατσαναίους. Θα μείνω σε δυο τώρα, μια που πρέπει να μείνω σημειολογικά σε δυο ανθρώπους. 

Ένας είναι ο παλιός μου φίλος συνεργάτης ο Λουκάς ο Κατσαρός, που ήταν ένας πανέξυπνος άνθρωπος. Τον Λουκά τον θεωρώ τον σύγχρονο Σαρακατσάνο του μέλλοντος, ο Λουκάς μπορούσε να ‘ναι οτιδήποτε θέλει, μέχρι Υπουργός σήμερα, αλλά επέλεξε να μείνει Νομάρχης, ούτε περιφερειάρχης δεν δέχτηκε να κατέβει υποψήφιος, ακόμη κι αν τον παρακαλούσαν από το κόμμα. Και όταν επέλεξε να μην κατέβει ως  υποψήφιος και νομίζω ότι θα αποδειχθεί ότι έχει δίκαιο. Με τον Λουκά μας συνέδεσαν τα παιδικά μας χρόνια, ιδρύσαμε το Σύλλογο Φοιτητών, είναι τόσο ικανός άνθρωπος και τους έχει ανάγκη η Ελλάδα τέτοιους ανθρώπους. 

Και ένας δεύτερος που θα ήθελα να μείνω και νομίζω ότι και αυτός είναι, έγραψε την δική του ιστορία και έχει την δική του σημασία περισσότερο και από μένα, είναι ο μπάρμπα Χρήστος ο Κουτσογιάννης . Ας πούμε ότι αυτός  είχε ένα δώρο από το Θεό, ένα λαιμό Τζαμάρα . Λοιπόν αυτός είχε αυτό που θα λέγαμε ότι  είναι «το σαρακατσάνικο το μοτίβο».




Με τον Βασίλη Μπατζή


Δυό τραγούδια σου που θα ξεχώριζες;

……..Δυο τραγούδια

Δυο θα πω. Νομίζω ότι αυτό το τραγούδι που με συγκινεί περισσότερο, που είναι τραγούδι από την μάνα μου, μου το ‘λεγε η θειά Μπασδάναινα, είναι το «Τρεις λυγερές, τρείς έμορφες και τρεις καλές κυράδες, πήραν την άκρη του γιαλού…. , » ένα εκπληκτικό τραγούδι, με την όποια του παραλλαγή, τρεις – τέσσερις παραλλαγές «…την άκρη του πελά’ου», καταπληκτικό τραγούδι, ένα είναι αυτό . Και ένα τραγούδι που μ’ έχει συγκλονίσει, είναι το τραγούδι που το έλεγα όταν ήμουνα πιτσιρικάς  και το ‘γραψα εγώ  και άλλα τραγούδια πάρα πολλά είναι το ακόμα, το «Την άνοιξη την κάλεσα». Νομίζω ότι με τρεις λέξεις, συμπυκνώνει όλη τη Σαρακατσάνικη σοφία, σοφία γιατί; «Την άνοιξη την κάλεσα να ‘ρθεί να την φιλήσω και αυτή δεν καταδέχθηκε ούτε να της μιλήσω, μ΄ έστειλε στο χινόπωρο και στο βαρύ χειμώνα - τελεία » δηλαδή πήγε ο τάδε να χαλέψει την σειρά, κλάση και τ΄ λέει αι τράβα στην σειρά σου …αυτή ήταν η κοινωνία .

Αυτό το άκουσα από του Λουκά του Κατσαρού τον πατέρα και τον Ευριπίδη τον Κατσαρό και το έγραψα το χίλια εννιακόσια εβδομήντα επτά, στην «Πικροφαντασιά.»

«Την άνοιξη την καρτερώ»

Και έχω και ένα άλλο τραγούδι, το οποίο με συγκλονίζει ανα πάσα στιγμή -διαχρονικά, το οποίο δεν κατάφερα να το γράψω κάπως διαφορετικά, αλλά το ‘γραψα όμως σε ένα cd  που ξεκίν’σε λίγο έτσι φαιδρό, ας είναι, στο οποίος όμως έχω καταθέσει, έξι – εφτά τραγούδια που είναι σπουδαία, τα κρίνω σπουδαία και ο κόσμος νομίζω τα αποδέχεται και είναι το : «Μπιζέρισα την ξενιτιά, τα έρημα τα ξένα, δώδεκα χρόνους στη Βλαχιά  και δυο στο Βουκουρέστι και μια βραδιά στο σπίτι μου ο δόλιος μουσαφίρης, να κουβεντιάσω και να ειπώ τον πόνο τον δικό μας, τι θ’ απογίνει ο τόπος μας… », αυτό έτσι το τιτλοφορώ κιόλας, γιατί το τραγούδι είναι «Μπιζέρησα την ξενιτιά».


Ελλήνων Θάλασσα


Τι θα έλεγες για το Σαρακατσάνικο στοιχείο (Οργάνωση) αν ξεκινούσες τώρα;

Αν ήμουν εικοσιπέντε χρονών, γιατί νομίζω ήμουν είκοσι έξι - είκοσι εφτά, κάπου εκεί ήμουνα όταν ήμουν εκπρόσωπος του συλλόγου και πήγα όταν  ιδρύονταν η Ομοσπονδία, θα επέμενα λυσσωδώς σ’αυτό που επέμενα και τότε να μην ιδρυθεί η Ομοσπονδία, με τις συνθήκες που ιδρύθηκε και νομίζω τα χρόνια με δικαίωσαν .

Δυο λέξεις. Απευθύνομαι λοιπόν στα παιδιά αυτών που διοίκησαν του Συλλόγους και τις Ομοσπονδίες, όχι σ’ αυτούς  τους ίδιους δεν μπορώ να απευθυνθώ, δεν έχω τι να πώ, δεν έχω κώδικα να επικοινωνήσω. Απευθύνομαι στα παιδιά τους και  περισσότερο στα εγγόνια τους, και θέλω να τους πώ ότι μία μέρα θα καταλάβουν τι έκανε ο Σερμπεζης γι’ αυτούς, για το τραγούδι….








     Ο Βασίλης Σερμπέζης έχει σημαντικό συγγραφικό έργο σχετικό με την πανεπιστημιακή του δραστηριότητα. Άρθρα και Μελέτες του είναι δημοσιευμένες σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά που αναφέρονται στη Μεθοδολογία της διδασκαλίας του χορού, τη Μορφολογία της Μετρικής του Ελληνικού τραγουδιού καθώς και τη μουσικοχορευτική ταυτότητα διαφόρων περιοχών και εθνοτοπικών ή πολιτισμικών ομάδων της Βαλκανικής. Εκτός των άλλων είναι συγγραφέας μέρους των νέων βιβλίων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου που αφορούν τον Ελληνικό χορό.

     Υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος ή συνεργάτης διαφόρων ερευνητικών προγραμμάτων σχετικών με την επιμόρφωση των ομογενών, την έρευνα, διάσωση και διάδοση στοιχείων του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, καθώς και την αποτίμηση των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαιδευτικού και επιστημονικού έργου διαφόρων ιδρυμάτων και φορέων. 

     Διοργάνωσε πολλές επιστημονικές ημερίδες, συμπόσια και σεμινάρια σχετικά με την οργάνωση της έρευνας και της διδασκαλίας του παραδοσιακού χορού και της μουσικής σε συνεργασία με διάφορους φορείς όπως ΥΠ.Ε.Π.Θ., Υ.ΠΟ, ΥΠ.ΕΞ, ΥΠ.ΕΣ, Ο.Τ.Α., Λύκειο των Ελληνίδων κ.λ.π. 

     Ως χορευτής, χοροδιδάσκαλος και διευθυντής διαφόρων φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα συμμετείχε σε εκδηλώσεις σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

     Επί σειρά ετών, ήταν διαπιστευμένος σχολιαστής και χρονογράφος, διατηρώντας τη στήλη"ψηλαφήματα" στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΔΑ και παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών με τον τίτλο "Στ' αχνάρια του κάποτε" και "Σαρακατσάνικα Χρονικά" στους Ρ.Σ. Κομοτηνής και Θεσσαλονίκης.

     Επίσης ο Βασίλης Σερμπέζης συμμετείχε σε μια σειρά παραστάσεων στην πολιτεία της Καλιφόρνιας, προσκεκλημένος της  εκεί Ομογένειας,  από 7 έως και 22 Φεβρουαρίου 2013.Εμφανίστηκε στο Greek Orthodox Folk Dance & Choral Festival, στο Anaheim του Los Angeles και στο Tracy του San Francisco.Συνόδευσε τα συγκροτήματα "Νέα Ζωή" και "Χρυσοί Αετοί" της εκεί Ομογένειας που διευθύνει ο Ελληνοαμερικανός Danny StaverisΕπίσης δίδαξε σε ειδικό σεμινάριο για τους χοροδιδασκάλους που διδάσκουν τον ελληνικό χορό στην Αμερική.  



Με τον Χρόνη Αηδονίδη το 2005



 Με τον Γρηγόρη Καψάλη


2. Σαρακατσάνικα Τραγούδια (Δίσκοι-CDs)

Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την παραδοσιακή μουσική και συνεργάστηκε με τους σημαντικότερους μουσικούς της Ελλάδας.
                                                             
Επιμελήθηκε και εξέδωσε 114 ελληνικά δημοτικά τραγούδια σε δίσκους L.P. και σε αυτοτελείς ψηφιακές εκδόσεις ή συλλογές.
  1. Πικροφαντασιά: Δίσκος LP Έτος Κυκλοφορίας 1977. Περιέχει 12 τραγούδια
  2. Βουλιώμαι μια Βουλιώμαι δυό: Δίσκος LP Έτος Κυκλοφορίας 1979Περιέχει 14 τραγούδια
  3. Ξεχάραξε: Δίσκος διπλό Digipack Έτος Κυκλοφορίας 2000Περιέχει 21 τραγούδια
  4. Ανάμεσα τρεις Θάλασσες: Έτος Κυκλοφορίας 2004. Περιέχει 16 τραγούδια
  5. Διαχρονία: Έτος Κυκλοφορίας 2006. Περιέχει 14 τραγούδια
Ο Βασίλης Σερμπέζης επίσης συμμετέχει φιλικά  τόσο στο δίσκο του Γιώργου Γιαννίτση, Μουσικές στράτες του Ασπροποτάμου της Πίνδου, που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2014 από το Δίκτυο, όσο και σε άλλους δίσκους Σαρακατσάνων αλλά και μη τραγουδιστών(όπως σε δίσκο του Σπύρου Γιαννιού κ.λ.π.)



Στο σπίτι του Κων. Καραμανλή στην Πρώτη Σερρών



Με τον Γεώργιο Σουφλιά



Με τον Αλέξανδρο Ακριβάκη



Με τον Αλέξη Τσίπρα

3. Oικογένεια - Συνέχεια:
Η υπέροχη οικογένειά του, η οποία επίσης τον στήριξε και τον ακολούθησε στην αγάπη και την ενασχόληση με την παράδοση,  αρχής γενομένης από την σύζυγο του Κατερίνα, τα τρία παιδιά του, τον Χρήστο ,το Στέλιο και τον Γιώργο αλλά και τον εγγονό του Μάξιμο-Βασίλειο(γιό του Χρήστου).



Οικογένεια στην παράδοση - 2004



4. Είπαν –Έγραψαν για τον Β. Σερμπέζη : 


   
“Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΟΥ - ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΕΡΜΠΕΖΗΣ:ΔΙΑΧΡΟΝΙΑ
Σε ήχο ελληνικό

ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

 Ένας δίσκος ιδιαίτερου ενδιαφέροντος μας έρχεται από τη βόρεια Ελλάδα. Από πολλές απόψεις ξεχωριστός, πιο πολύ όμως για τη φωνή  του τραγουδιστή. Μια φωνή που συχνά κάνει τους ακροατές της όχι απλώς να τη θαυμάζουν, αλλά κατά το κοινώς λεγόμενο, να μην πιστεύουν στ’ αυτιά τους. Ας σημειωθεί ότι δεν αναφερόμαστε μόνο στους ακροατές που « ξέρουν», αυτούς δηλαδή που είναι εξοικειωμένοι με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, αλλά σε όλους, με την προϋπόθεση να διαθέτουν , ας το πούμε έτσι, μια στοιχειώδη αισθητική ανεξιθρησκία, σε όποιον δηλαδή είναι «ανοιχτός» να δεχτεί το ωραίο και το καλό από όποιο είδος μουσικής κι αν έρχεται.

Πρόκειται για τον Βασίλη Σερμπέζη που τραγουδά δεκατέσσερα παραδοσιακά τραγούδια, τα οκτώ εκ των οποίων ανήκουν στην παράδοση των Σαρακατσάνων, μια και ο ίδιος είναι Σαρακατσάνος .

Είναι  μια εργασία που ξεκίνησε το 1982 αλλά δεν έμελλε να ολοκληρωθεί παρά μόνο το περασμένο καλοκαίρι. Υπάρχουν δηλαδή παλαιότερες και νεότερες ηχογραφήσεις. Στις παλαιότερες παίζει κλαρίνο ο γνωστός κορυφαίος μουσικός Βασίλης Μπατζής και στις νεότερες ένας μαθητής του , ο Γιώργος Κωτσίνης, για τον οποίο ο Βασίλης Σερμπέζης  λέει πως όταν τον πρωτοάκουσε « ...έπαιζε σαν να τον είχε φτύσει ο Μπατζής στο στόμα».

Καθηγητής

     Ο Βασίλης Σερμπέζης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Δημοκριτίου Πανεπιστημίου Θράκης και διδάκτωρ στο γνωστικό αντικείμενο της Μεθοδικής Διδακτικής του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού. Έχει σημαντικό συγγραφικό έργο σχετικό με την πανεπιστημιακή του δραστηριότητα καθώς και μελέτες για τις κλειστές συμβιωτικές ομάδες της Βαλκανικής και ιδιαίτερα τους Σαρακατσάνους. Είναι όμως, όπως αναφέραμε, και σπουδαίος τραγουδιστής, γνήσιος φορέας της σαρακατσάνικης παράδοσης  «Γεννήθηκα», λέει, «στη Νέα Σάντα Ροδόπης, Το χωριό μας έγινε στα 1926 όταν Πόντιοι πρόσφυγες από τη Σάντα του Πόντου έπιασαν τον τόπο, προλαβαίνοντας σ΄έναν αγώνα δρόμου λίγων ημερών τους δικούς μας Σαρακατσάνους που από το Τσιότσιοβο της Ανατολικής Ρωμυλίας επέλεγαν συνειδητά , σε εφαρμογή της Συνθήκης του Νεϊγί, τη σιγουριά της ελλαδικής επικράτειας.[...]Σ’ ένα τέτοιο κοινωνικό περιβάλλον όπου η κάθε ράτσα, για την ανάγκη της επιβίωσης, περιχαρακώθηκε στις δικές της πολιτισμικές κορυφογραμμές , πλάστηκα κι εγώ...»

            Δύο θαυμαστά χαρακτηριστικά παρουσιάζει , κατά τη γνώμη μου , ο Βασίλης Σερμπέζης : Μια υψηλή τεχνική που σχεδόν ξεπερνά τις, ούτως ή άλλως, μεγάλες απαιτήσεις των παραδοσιακών τραγουδιών (ιδιαίτερα των καθιστικών) και την απόδοση του ιδιωματικού τρόπου (του λεγόμενου χρώματος) που αντιστοιχεί  σε τοπικά χαρακτηριστικά και που ουδείς άλλος, πλην των γνήσιων εκπροσώπων του κάθε τόπου, μπορεί να αποδώσει.

Δυο κατευθύνσεις

            Υπάρχουν δύο βασικές κατευθύνσεις, όταν επιχειρείται  η ηχητική, σε δίσκους, αποτύπωση της παραδοσιακής μουσικής : η μία είναι απλή, χωρίς παρεμβάσεις, «φωτογραφική» θα λέγαμε, αποτύπωση της μουσικής όπως αυτή εμφανίζεται στους τόπους που επιβιώνει και υλοποιείται από τους επαγγελματίες ή τους ερασιτέχνες μουσικούς και μάλιστα ανεξάρτητα από το βαθμό της δεξιότητας τους. Η κατεύθυνση αυτή, κατά κύριο λόγο μουσειακή, κάποτε νομιμοποιεί και ορισμένες μέτριες ή και εντελώς κακότεχνες εκτελέσεις με την άκρως αμφιλεγόμενη δικαιολογία ότι τάχα αρκεί η εντοποιότητα του εκτελεστή προκειμένου αυτό που καταθέτει να θεωρηθεί λαογραφικά αξιόπιστο ( ή ακόμα και ωραίο!)

            Η δεύτερη κατεύθυνση είναι αυτή που οι ερμηνευτές, έχοντας την αυτονόητη τεχνική επάρκεια και προ παντός τη γνώση των ιδιωμάτων, των πηγών και όλων των άλλων που απαιτούνται, επιχειρούν  μια προσωπική και καλλιτεχνικώς επαρκή ( τουλάχιστον) αναπαράσταση της μουσικής φροντίζοντας να φωτίσουν , όσο μπορούν, όποιες αξίες είναι σε θέση να εντοπίσουν στα έργα αυτά της ανώνυμης λαϊκής δημιουργίας.

            Σ’ αυτή τους την προσπάθεια, έχουν ( από άποψη αρχών ) κάθε καλλιτεχνική ελευθερία, κάθε δικαίωμα να χειριστούν όπως νομίζουν το μουσικό υλικό που τους παραδίδεται και φυσικά κρίνονται από το αποτέλεσμα στο οποίο αποτυπώνονται τόσο οι προθέσεις, οι στόχοι, όσο και ο βαθμός της επιτυχίας αυτών των στόχων , καθώς βέβαια και οι ικανότητες τους.

            Είναι φανερό ότι ο Βασίλης Σερμπέζης κινείται στη δεύτερη κατεύθυνση και κατά τη γνώμη μου με  μεγάλη επιτυχία. Εκτός από τη σπανιότητα, την πολυτιμότητα , καθώς και κάθε άλλη αξία που έχουν τα τεκμήρια του πολιτισμού , στο δίσκο αυτόν έχουμε ταυτόχρονα κι ένα υλικό ξεχωριστό αισθησιακού κάλλους, το οποίο ζωντανεύει (ανασταίνεται) με τρόπο που τιμά ακριβώς αυτό : την καλλιτεχνική του αξία.

Ελευθεροτυπία 27/09/2006
Ένθετο «Μουσική»





 Αλεξανδρούπολη 2007


    
 …..Ξεχάραξε (2000)
Κριτική από: Χάρης Σαρρής

Ένας διπλός δίσκος αφιερωμένος στα γοητευτικά τραγούδια των Σαρακατσάνων, ερμηνευμένα από το Βασίλη Σερμπέζη, ένα μερακλή τραγουδιστή και καθηγητή στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου της Θράκης.

     Ο Βασίλης Σερμπέζης γεννήθηκε σε ένα χωριό της Ροδόπης. Μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον, όπου η νομαδική ζωή και η περιπέτεια της εγκατάστασης των -έως τότε- σκηνιτών Σαρακατσάνων, που περιδιάβαιναν με τα κοπάδια τους τη Βαλκανική, ήταν ιδιαίτερα νωπές. Από πολύ νωρίς μυήθηκε στα τραγούδια της "ράτσας" του, που σφυρηλατήθηκαν στα γλέντια και αντικατοπτρίζουν την κοινωνική ιεραρχία των Σαρακατσάνων: ήχοι αδροί, λιτοί, απέριττοι, ενταγμένοι στην καθορισμένη από άγραφους νόμους ιεροτελεστία του γλεντιού, στο οποίο ο καθένας μπορούσε να τραγουδήσει με τη σειρά του (με σειρά ηλικίας και κοινωνικής θέσης) και οι υπόλοιποι τον "ακολουθούσαν". Το ύφος και το ήθος των τραγουδιών αυτών επιχειρεί να μεταφέρει και σε αυτόν το δίσκο. Διαβάζοντας κανείς τους στίχους από το ένθετο φυλλάδιο, σίγουρα θα γοητευτεί από την πολύ μεγάλη ποιητική αξία τους.                    
            Πρόκειται για τραγούδια αφηγηματικά, τα περισσότερα ανομοιοκατάληκτα, με γλώσσα λιτή, όπου απουσιάζει καθετί κοσμητικό. Δίνουν την αίσθηση ότι έρχονται από μεγάλο βάθος χρόνου, καθώς στην τελειότητά τους μπορεί κανείς να διακρίνει την πολύχρονη επεξεργασία τους από στόμα σε στόμα και από γλέντι σε γλέντι. Η ερμηνεία τους από το Βασίλη Σερμπέζη είναι πειστική και συνάμα γοητευτική. Η φωνή του είναι τεχνικά άρτια, "γυρίζει", αποδίδοντας με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά για το σαρακατσάνικο τραγούδι γκρουπέτα (ομάδες από γειτονικές και μικρές σε διάρκεια νότες) και τα κατιόντα κλισάντι (γλιστρήματα). Πέρα από την τεχνική αρτιότητά του, ο Σερμπέζης έχει την ικανότητα να αποδίδει με πλαστικό τρόπο τις φράσεις του τραγουδιού, ικανότητα που προϋποθέτει βαθιά και βιωματική σχέση με το ρεπερτόριο αυτό. Τον συνοδεύει μια ομάδα διακεκριμένων δεξιοτεχνών, όπως ο Γιώργος Κωτσίνης (κλαρίνο), ο Γιώργος Κόρος, ο Γιώργος Μαρινάκης και ο Κυριάκος Πετράς (βιολί), ο Χριστόδουλος Ζούμπας (λαούτο) και άλλοι. Η συνοδεία των σαρακατσάνικων τραγουδιών με τα όργανα της στεριανής κομπανίας είναι σχετικά πρόσφατη υπόθεση. Συνήθως, τα τραγούδια αποδίδονταν από δύο ομάδες που τραγουδούσαν αντιφωνικά. Στις ηχογραφήσεις αυτές (όπως και σε παλαιότερες δισκογραφήσεις σαρακατσάνικων τραγουδιών), ο τραγουδιστής τραγουδά την πρώτη μουσική ενότητα, ενώ τα όργανα, που, όσο τραγουδά, τον συνοδεύουν διακριτικά χωρίς να παίζουν τη μελωδική γραμμή, παίζουν το ρόλο της δεύτερης ομάδας. Επαναλαμβάνουν τη μουσική ενότητα λίγο πιο εμπλουτισμένη, προσαρμοσμένη στις δυνατότητες οργάνων όπως το κλαρίνο και το βιολί.

     Η έκδοση αυτή τυχαίνει να είναι και η πρώτη ολοκληρωμένη παρουσία της νεοσύστατης -και πολλά υποσχόμενης- εταιρείας "Μουσική Πυξίδα" των αδελφών Παγκοζίδη από την Κομοτηνή. Αρκετές από τις ηχογραφήσεις έχουν γίνει στο καινούριο στούντιο της "Μουσικής Πυξίδας", στην ιστορική περιοχή της Μαρώνειας. Μια ιδιαίτερα αξιόλογη πρόταση, αφιέρωμα σε ήχους που διέτρεχαν κάποτε τα Βαλκάνια και σήμερα εξακολουθούν να συγκινούν και να εμπνέουν!..



Τελετή στο Πανεπιστήμιο


    
Από την Κομοτηνή στο Λος Άντζελες, ο Βασίλης Σερμπέζης
Γράφτηκε από την  Καρχαρίδου Γεωργία (Thrakinews.gr)

Για την Καλιφόρνια αναχώρησε ο «Σερ» της παραδοσιακής μουσικής και ιδιαίτερα των δημοτικών τραγουδιών, Βασίλης Σερμπέζης, συνταξιούχος πια καθηγητής του τμήματος ΤΕΦΑΑ, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, αποδεχόμενος πρόσκληση της εκεί Ομογένειας. Σύνταξη ωστόσο, δεν φαίνεται να παίρνει, από την μεγάλη του αγάπη, που είναι  -εκτός από την οικογένειά του- το δημοτικό τραγούδι!

     Στην Καλιφόρνια ο κ. Σερμπέζης, πέραν του ότι θα τραγουδήσει με τη διαμαντένια του φωνή, θα διδάξει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο σε διάφορα σεμινάρια, τεχνικές χορού τις οποίες θα συνδυάσει με ενότητες της μουσικής, στο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Χορών και Τραγουδιών. Το εν λόγω φεστιβάλ διαρκεί περίπου ένα μήνα -ολόκληρο σχεδόν το μήνα Φεβρουάριο- έτσι όπως το έχουν καθιερώσει οι ομογενείς μας. Ειδικότερα, από τις 14 έως τις 18, η πόλη των Αγγέλων, -το Λος Άντζελες- θα δονηθεί, στην κυριολεξία, από τον ήχο των κλαρίνων.

     Η πρόσκληση είχε γίνει και τα προηγούμενα χρόνια, στον κ. Σερμπέζη, απλά οι υποχρεώσεις του, δεν τον το επέτρεπαν να παραστεί. «Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα, να τραγουδήσω στην Αμερική, στους ομογενείς μας και να ηχήσει το κλαρίνο με τα τραγούδια της ξενιτιάς. Από τα 150 τραγούδια που έχω ερμηνεύσει, τα περισσότερα είναι αφιερωμένα στην ξενιτιά, που κάνουν κάθε ξενιτεμένο, να βουρκώνει και να τα αναζητά… κυρίως στις 3 κ 4 τα ξημερώματα!», σημείωσε μιλώντας στην ΕΡΑ Κομοτηνής.

      Δεν αποκλείεται, η σύσφιξη αυτή των σχέσεων να διανθιστεί και να επεκταθεί έτι περαιτέρω, με ανταλλαγές επισκέψεων, υποστήριξη δράσεων και ενίσχυσης σε υλικό -κυρίως παραδοσιακές στολές λείπουν από την ομογένεια-. «Στις σκέψεις και τα σχέδιά μας είναι να τους καλέσουμε στο Αντάμωμα των Σαρακατσάνων στο Περτούλι. Έχω ενημερώσει σχετικά και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σαρακατσάνων», σημείωσε καταλήγοντας ο κ. Σερμπέζης.


Για την προσφορά του στην επιστήμη και τον πολιτισμό καταχωρήθηκε στη διεθνή εγκυκλοπαίδεια «Who is who».


 Καβάλα 2006



Κλείνοντας αυτή τη συνέντευξη-Αφιέρωμα στον Βασίλη Σερμπέζη ….

…Θα ήθελα να ευχαριστήσω όσες και όσους με βοήθησαν σε αυτή την καταγραφή και επίσης όσες και όσους, μετά την δημοσίευση κατά περιόδους  των τριών πρώτων μερών,  εκφράστηκαν με καλά λόγια για αυτή την καταγραφή, την οποία έκανα.

Τέλος, ……… θα ήθελα να κάνω μια ευχή!!!

Άς ελπίσουμε ότι ο Βασίλης θα συνεχίσει για πολύ ακόμη να προσφέρει στη Σαρακατσάνικη Παράδοση και να μας χαρίζει διασκέδαση με  υπέροχα τραγούδια ερμηνευμένα με την ιδιαίτερη χροιά της φωνής του. Ακόμη δε να ευχηθούμε να βρεθούν συνεχιστές αυτού του είδους ώστε να διασωθεί-διαδοθεί-προβληθεί η Σαρακατσάνικη παράδοση με τον καλύτερο τρόπο ..

Σας Ευχαριστώ!!!

Γιάννης Πιστόλας - Αλεξανδρούπολη